کتاب راز جعبه آینه مطالعهای نشانهشناسانه پیرامون جعبه آینههای مزار شهدا به قلم محمدجواد مدرسی، نقاش و پژوهشگر هنر است. در کتاب راز جعبه آینه، با بینشی نزدیک به مفهوم نشانهشناسی و نه با تبعیت از این روش، مجموعه نشانگان ظاهری این سازه ایستاده فلزی از قبیل مکانمندی فقدان، پنجره، پرده، آینه، گلها و اشیای مقدس و... مورد بازخوانی و روایت قرار گرفته است.
نویسنده آگاهانه تلاش دارد تا روایت حضوری و صمیمانهاش از فضای محیطی گلزار شهید و اجزای نمادین جعبه آینه آنگونه که عموم مردم به گونهای آن را درک کردهاند، به موضوعی علمی و تطبیق مشاهدات با نظریهها فروکاسته نشود.
به این ترتیب اصلیترین نتیجه ایستادن مقابل چند هزار جعبه آینه در گلزارهای مختلف شهدای کشور و «ایستادگی» در مقابل نظریههای علمی و نشانهشناختی، روایتی ناب و تحلیلی است که برای اولین بار از واکنش مادرانه به جنگ سخن میگوید. جعبه آینه وجه شاعرانه و شریف دفاعی است که در فرایند آن مدافع نشان میدهد که چگونه ایستادن بر مرزهای خانه، پیش از آنکه نوعی استراتژی نظامی باشد، واکنشی مادرانه است.
مستند «راز مزار»، میکوشد تا ضمن بازخوانی ارزشهای متنوع و ارزشمند مزارهای اصیل شهدا، روند تخریب و یکسانسازی این مزارها را به نقد بکشد، با این امید که این روند متوقف شود. این مستند مرتبط با کتاب راز جعبه آینه است.مستند راز مزار
از منظر توحیدی قرآن، هرچند مرگ همچنان از دست دادن حیات جسمانی است، اما استثنای کشته شدن در راه خدا نیز مطرح است. گویی این کشته شدن، هرگونه دگرگونی جسمانی را در معنای زندگی مستحیل می کند و اساساً آنچه «حیّ » نامیده می شود، چه در این جهان و چه در جهان دیگر، وجهی کیفی و استعلایی می یابد. در این مرتبه، دیگر نمی توان برای تخمین مقدار زندگی، فقط به وسایل پزشکی متوسّل شد؛ زیرا زندگی هر شخص، مفهومی سرمدی است که برای فهم آن بیش از هر چیز، وجود ایمان مذهبی ضروری است. هم اینجاست که مرز میان مرگ و شهادت شکل می گیرد.
شهادت در قرآن به معنای کشته شدن در راه خداست. هنگامی که کسی کشته می شود، به طور طبیعی باید مرگی اتفاق افتاده باشد، اما خدا در قرآن، سورۀ آل عمران، آیات 164 تا 171 میان مرگ و کشته شدن در راه خدا تفاوت قائل می شود و می گوید: «هرگز کسانی را که در راه خدا کشته شده اند، مرده مپندار، بلکه آن ها زنده اند و نزد پروردگارشان روزی داده می شوند» .