کتاب اعتقاد ما، اثر جذاب و خواندنی سید محمدباقر صدر با ترجمه محمدحسین ملک زاده؛ با هدف ارائه‌ی احکام اسلامی به مسلمان معاصر و با تلاش برای ارائه‌ی شیوه‌ای جدید و به‌روز در عرضه‌ی شریعت اسلامی به رشته‌ی تحریر درآمده است. نویسنده کتاب حاضر به تبیینی استدلالی از اصول عقاید شیعه پرداخته و در استدلال‌های خود به جای بهره‌گیری از روش‌های کلامی و فلسفی مرسوم، روش علمی رایج در علوم تجربی را به کار گرفته است و همچنین در فصل اثبات وجود خداوند متعال از دلیل فلسفی نیز بهره می‌گیرد و به بررسی و تحلیل عناوین و موضوعاتی نظیر؛ "استدلال علمی برای اثبات وجود خداوند متعال، توضیح مراحل استدلال به روش دلیل استقرایی، چگونگی به کارگیری روش دلیل استقرایی برای اثبات آفریدگار، دلیل فلسفی بر اثبات وجود خداوند متعال، صفات خداوند متعال، عدل الهی، اثبات پیامبری حضرت محمد(ص)، نقش عوامل محسوس در تحقق رسالت" و غیره می‌پردازد.

گزیده کتاب اعتقاد ما

دلیل فلسفی بر اثبات وجود خداوند متعال
پیش از ورود به بحث دربارۀ دلیل فلسفی برای اثبات وجود آفریدگار باید به این پرسش ها پاسخ دهیم:
1. انواع دلیل چیست؟
2. دلیل فلسفی چیست؟
3. چه تفاوتی میان دلیل فلسفی و دلیل علمی وجود دارد؟
دلیل به سه نوع تقسیم می‌شود: دلیل ریاضی و دلیل علمی و دلیل فلسفی. دلیل ریاضی را در عرصۀ ریاضیات محض و منطق صوری به کار می‌گیرند. این دلیل همواره بر اصل بنیادین «عدم تناقض » استوار است. بر اساس این نوع دلیل، الف، الف است و ممکن نیست الف، الف نباشد. هر دلیلی که فقط بر این اصل و نتایج حاصل از آن، تکیه داشته باشد، دلیل ریاضی می‌نامند. دلیل ریاضی مقبولیت همگانی دارد.
از دلیل علمی در علوم طبیعی استفاده می‌کنند. این نوع دلیل، افزون بر مبانی دلیل ریاضی، بر دانسته‌هایی تکیه دارد که به وسیلۀ حس یا استقرای علمی اثبات می‌شوند.
دلیل فلسفی را برای اثبات واقعیتی عینی در عالم خارج به کار می‌برند و افزون بر مبانی دلیل ریاضی، بر دانسته‌هایی عقلی تکیه دارد. دانسته‌های عقلی، معلوماتی هستند که نیازی به ادراک حسی و تجربی ندارند. البته این تعریف ضرورتاً به این معنا نیست که دلیل فلسفی بر دانسته‌های حسی یا استقرایی تکیه نمی‌کند؛ بلکه به این معناست که دلیل فلسفی به آن دانسته‌ها بسنده نمی‌کند. به بیان دیگر، دلیل فلسفی در چهارچوب استدلال برای اثبات گزاره، یا فقط و به صورت مستقل، بر دانسته‌های عقلی تکیه می‌کند یا در کنار آنها به بخشی از دانسته‌های حسی و تجربی نیز تکیه می‌زند. در نتیجه، تفاوت دلیل فلسفی با دلیل علمی در این است که دلیل علمی با بخشی از دانسته‌های عقلی (دانسته‌های حسی و استقرایی) تعامل می‌کند که در چهارچوب مبانی دلیل ریاضی قرار ندارند.
بنابر تعریف دلیل فلسفی، ممکن است با این پرسش مواجه شویم: آیا بدون نیاز به احساس و تجربه یا استقرای علمی، تکیه بر دانسته‌های عقلی، یعنی اندیشه‌هایی که از عقل نشئت می‌گیرند، امکان دارد؟ پاسخ این پرسش مثبت است. برخی از دانسته‌های ما مقبولیت همگانی دارند، مانند اصل «عدم تناقض» که همۀ ریاضیات محض بر آن استوار است. ایمان ما به این اصل بر عقل استوار است، نه بر شواهد و تجربیات در عرصۀ استقرا؛ زیرا میزان باور ما به این اصل از تعداد تجربیات و شواهدی که با آن مطابقت دارند، تأثیر نمی‌پذیرد.. .