انقلاب اسلامی، به عنوان یک انقلاب فرهنگی و اجتماعی، موجب شکل گیری هویتی تازه در ایران شد که مؤلفه های این هویت تازه را می توان در ادبیات انقلاب اسلامی مشاهده کرد. همچنین، در بررسی مقوله هویت ملی، میان گفتمان انقلاب اسلامی و گفتمان جنگ تحمیلی رابطۀ وثیق و منسجمی برقرار است.
بنابراین، دوران مذکور، یکی از گسترده ترین حوزه های تفکر، اندیشه و پژوهش را فراروی اندیشمندان و پژوهشگران میهن عزیزمان قرار داده تا ابعاد پیچیده و ناشناخته ای از فرهنگ و ارزش های اصیل مذهبی و ملی مردم ایران را مورد پژوهش و بررسی قرار دهند.
هویت با تکیه بر عناصر اولیۀ تمایز و تشابه، از مفاهیم کارکردی و مهم در زندگی فردی و اجتماعی به حساب می آید.
واژۀ هویت در لغت نامه دهخدا «تشخص» معنا شده که میان حکما و متکلمان مشهور است و در زبان خارجی هویت (identity) از ریشۀ لاتین identitas که از idem به معنای «مشابه و یکسان» به کار میرود.
این واژه در ذات خود مفاهیم تشابه و تمایز را به ذهن متبادر میکند؛ به عبارت دیگر، هویت وجه تمایز میان من و ما با دیگران است و ناظر بر تعلقات اساسی و نهادی شده در فرایند جامعه پذیری فرد از مشخصههای فردی و اجتماعی مربوط به خود در مقابل دیگران است.