کتاب بررسی اسیدپاشی در حقوق کیفری ایران، اثر مختار فتاحی توسط انتشارات قانونیار منتشر شده است. یکی از جرایمی که امروزه رواج بسیار زیادی یافته، اسید پاشی میباشد که به شدت موجب انزجار افکار عمومی است.
علت این انزجار را علاوه بر صدمات جبرانناپذیری که بر قربانی جرم، باید در ایجاد هراس و وحشت و بر هم خوردن امنیّت و آسایش جامعه دانست.
کتاب بررسی اسیدپاشی در حقوق کیفری ایران، پژوهشی است که در چهار فصل درصدد است تا نشان دهد که از یک طرف خلأ قانونی در خصوص اسیدپاشی و از طرف دیگر دسترسی آسان به این گونه ترکیبات شیمیایی و اسیدی، باعث سهولت و کثرت وقوع این جرم شده و به بررسی آن بپردازد.
از آن جا که اسیدپاشی جرمی است عمدی، خواست و اراده فاعل در ارتکاب رفتار مجرمانه ضروری میباشد؛ اراده ارتکاب همان خواستن فعل یا ترک فعل است. در عرف حقوقی گاه اراده را مرادف با عمد به کار میبرند که متضمن همان عمد در فعل به معنی خواست فعل است. اراده در تمامی جرائم اعم از عمدی و غیر عمدی و حتی در جرائم خلافی وجود دارد، بنابراین زمانی می توان جرم را عمدی دانست که اراده ارتکاب با قصد مجرمانه مقارن باشد، لذا در صورتی که اراده ارتکاب بر قصد مجرمانه پیشی بگیرد، جرم واقعیت نمییابد و هم چنین اگر اراده ارتکاب بلافاصله پس از قصد مجرمانه واقعیت پیدا نکند باز هم جرم محقق نمیگردد.
در واقع رفتار مجرمانه باید از روی اراده و اختیار بر روی انسان مورد نظر انجام شده باشد، نه این که بر اثر عواملی مانند جنون، مستی، اجبار و هیپتونیزم هیچگونه اختیاری در ارتکاب رفتار مجرمانه نداشته باشد؛ ارتکاب یابد (محمد صادقی،1389: 94). اگر وقوع فعل یا ترک فعل مجرمانه را از لحاظ طول مدت تحقق در نظر بگیریم، جرم به جرم آنی و مستمر تقسیم میشود. به عبارت دیگر با توجه به این که دوام و استمرار عمل معین یا آثار و نتایج آن، ملحوظ نظر قانون گذار قرار گرفته باشد یا خیر، جرم به دو دسته مستمر و آنی تقسیم میگردد (ساولانی، 1392: 143). جرم آنی به فعل یا ترک فعلی گفته میشود که تحققان دفعتاً یا در فاصله زمانی کوتاهی انجام میگیرد.
در واقع وقتی عنصر مادی جرم در یک لحظه واقع میشود به آن جرم، جرم آنی میگویند. به عبارت دیگر هرگاه توصیف مجرمانه منحصراً متوجه عمل معین باشد که دفعتاً انجام میگیرد در این صورت آن جرم را باید جرم آنی بشمار آورد. جرم موضوع ماده واحده نیز از جرائم آنی میباشد که به محض پاشیده شدن اسید محقق میگردد. همچنین جرم موضوع ماده واحده جرمی ساده میباشد که عنصر مادی جرم با یک اقدام که همان پاشیدن اسید و سایر ترکیبات شیمیایی است محقق میگردد.