پرتکرارترین مفاهیمی که در بیانات مقام معظم رهبری دیده میشود، مفاهیم مرتبط با حوزه ایثار، جهاد و شهادت است. مفاهیمی انسانساز و تمدنپرور که میتواند سرنوشت امتی را دستخوش تغییر قرار دهد. در میان این مفاهیم، یکی از مواردی که بهصورت خاص و ویژه مورد توجه ایشان قرار گرفته، موضوع چرایی و چگونگی یادکرد و بزرگداشت شهدا است. موضوعی که بعد از انقلاب اسلامی به روشهای گوناگون توسط مردم و مجموعههای فرهنگی جهت پاسداشت و زندهنگهداشتن یاد و خاطره آنها برگزار میگردد. این موضوع آنچنان از جایگاه و اهمیت بالایی برخوردار است که رهبر معظم انقلاب در جلسات متعددی بهصورت اختصاصی در جمع اعضای ستادهای برگزاری کنگرههای شهدا سخنرانی میکنند و رویکردها و عملکردهای مطلوب در این حوزه را تبیین مینمایند.
بیانات ایشان در این جلسات را میتوان در هشت محور کلی دستهبندی کرد: واژهها و عبارتهای راهبردی، تعریف شهادت ابعاد و زوایای آن، ایدهها و مأموریتها نسبت به موضوع شهدا، علتها و پیامدهای پرداختن به موضوع شهدا، تشریح و تحلیل ابعاد و زوایای دفاع مقدس و شهیدان، عملکرد دشمن در مقابله با دستاوردهای دفاع مقدس، رویکردها و راهکارهای پرداختن به موضوع شهدا، ترسیم یادوارهها و کنگرههای تراز.
کتاب منشور بزرگداشتداران، تشکیلشده از گفتمانها و رهنامههای مقام معظم رهبری در خصوص برگزاری کنگرههای شهداست که به همت جامعه فعالان مردمی جهاد و شهادت (وارثون) تهیه و تنظیم شده است.
این اثر به پنج بخش با عنوانهای زیر تقسیم شده است:
1. مروری کلی بر بیانات در دیدار با دستاندرکاران کنگرههای شهدا
2. مشروح بیانات در دیدار با دستاندرکاران کنگرههای شهدا
3. متن پیامهای رهبر معظم انقلاب به کنگرههای شهدا
4. گزارشهای خبری از دیدار با دستاندرکاران
5. جملات شاخص خطاب به دستاندرکاران کنگرههای شهدا
ورود و اشارات ایشان به موضوع کنگرهها و جلسات بزرگداشت شهدا بهگونهای جزئی و مصداقی است که بهطور معمول این سؤال به ذهن متبادرمیشود که چرا شخصیتی مانند ایشان با چنین جایگاه و مسئولیتی که قاعدتاً باید در سطح ارائه امور مکتبی و بنیادین و درنهایت امور کلان و راهبردی ورود پیدا کنند، به جزئیات اقدام و برنامه اجرایی آن، که چندان کار معمولی نیست نیز ورود پیدا میکنند؟ قطعا این اقدام رهبر معظم انقلاب پیامهایی دارد که در لابلای صفحات این کتاب، به این سؤال و سوالاتی از این دست پاسخ داده شده است.
امامخامنهای حفظهالله در مقام بیان علتها، آثار و پیامدها از زوایای مختلفی به این حرکت بزرگ توجه میکنند. نخست اینکه جلسات بزرگداشت شهدا را ادامۀ حرکت جهادی و ادامۀ شهادت برشمرده، حضور در این جلسات را برای شرکتکنندگان مایۀ خیر، برکت، هدایت و معرفت بیان میکنند.
دوم اینکه هر جامعهای این فرهنگ را داشته باشد، هرگز متوقف نخواهد شد؛ به عقب برنخواهد گشت و پیش خواهد رفت و تداوم این فرهنگ است که میتواند ملّت را سَرپا نگه دارد، در آنها شوق و طراوت به وجود بیاورد؛ و از این گنجینۀ پُربار مانند یک ذخیرۀ فرهنگی برای تقویت ایمان و مقاومت و امید برای نسلهای آینده بهره گیرد.
سوم اینکه یک سیاست دنیایی، بینالمللی وجود دارد برای به فراموشی سپردن نمادهای انقلاب؛ که یکی [از این نمادها] و برترینش مجاهدت و شهادت در راه خدا است؛ بزرگداشت شهدا در واقع حرکت در مقابل این سیاست است.