کتاب فلسفه مضاف: درآمدی تأسیسی بر فلسفههای مضاف اسلامی، به قلم آیتالله علیاکبر رشاد و به همت انتشارات پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی منتشر شده است.
ورود اندیشمندان اسلامی به مساله فلسفه مضاف بهطور آگاهانه به دو سه دهه اخیر باز میگردد، در فلسفه مضاف با روش کاملاً عقلانی و فرانگرانه کلیت مضافالیه و متعلق آن بررسی شده و مبانی متافیزیکی متعلق فلسفه مضاف تبیین میشود، بنابراین نه تنها درباره هویت خود فلسفه مضاف، بلکه درباره هویت فلسفههای مضاف مانند فلسفه علم هنر، فلسفه علم فقه، فلسفه علم فیزیک، فلسفه زبان، فلسفه زیبایی، فلسفه فرهنگ و... بحث و گفتوگو میشود. در فلسفه مضاف، مسائل کلی و یا امهات مسائل متعلقات به صورت کلی تحلیل و بررسی شده و آسیبهای آن شناسایی میشود،
آیتالله رشاد در کتاب فلسفه مضاف: درآمدی تأسیسی بر فلسفههای مضاف اسلامی، از یکسو، درصدد بیان دیدگاههای خویش در باب مسائل اساسی فلسفهی مضاف، و از دیگرسو در مقام جلبنظر ارباب حکمت و معرفت، به ضرورت و اهمیت تأسیس و توسعهی فلسفههای مضاف، براساس حکمت و علوم عقلی اسلامی هستند و از سوی سوم ایشان با ارائه مباحث مهمی در بخش اول و ارائه چند بحث دربارهی چند فلسفه مضاف، سعی کردهاند الگوهایی را برای تأسیس و تدوین فلسفههای مضاف اسلامی در معرض درد علاقمندان به این امر قرار دهند. نویسنده در دو بخش و شش فصل، آرا و نظرهای تأسیسی و بدیعی را در زمینهی فلسفه ارائه کرده است که در آثار دیگری این آرا و نظرها را نمیتوان سراغ گرفت.
علامه محمدتقی جعفری (1302-1377ش) نخستین فیلسوف اسلامی و ایرانی است که فلسفهی مضاف را- البته در مصداق خاص «فلسفهی علم»- تعریف کرده است. از نظر او فلسفهی علم عبارت است از معرفت ماهیت علم و انواع اصول و مبادی و نتایج آن و همچنین شناخت روابط علوم با یکدیگر، چه در قلمرو «آنچنانکه هستند» و چه در قلمرو «آنچنانکه میتوانند باشند».
وی فلسفهی علم را عهدهدار بررسی «ارزش علم»، «کاربرد علم»، «اصول و مبادی علم»، «تاریخ علم»، «پیشتازان علم»، «روابط علم»، «مدافعان علم»، «نوآوران علم»، «آیندهی علم»، «نتایج علم» و... میداند.