کتاب بزنگاههای تاریخی ایران اثر مریم غفاری جاهد و ویراستاری فاطمه معصومی است و این کتاب را انتشارات کلید پژوه منتشر کرده است.
کتاب حاضر پنجمین مجموعه از مجموعه مقالات مؤلف و حاوی مقالاتی است که برای معرفی و نقد کتاب های تاریخی نوشته شده و پیش از این در مجلات به چاپ رسیده است. این مقالات دارای موضوعات مختلف هستند و از نظر محتوا با هم ارتباطی ندارند. مؤلف تلاش نموده تا حد امکان کتاب ها را معرفی و نقاط ضعف و قوت آن را برشمارد.
مضمون این مقالات شامل این موارد است: نقد و بررسی دو سفرنامه از دوره قاجار، بررسی سبک نوشته های دستوری کسری انوشیروان در دوران پیش از اسلام، شاهانی که تاج و تخت خود را از دست داده اند، تاریخ مهندسی ایران، بررسی مجموعه مقالاتی درباره تمدن ایران، بررسی سبک معماری خانه های تبریز، زندگی نادرشاه، خاطرات سفیر آلمان در ایران، دوران مشروطه، و معرفی کتاب روز شمار حزب جمهوری که حاوی خلاصه خبرهای مربوط به حزب جمهوری در سال های اولیه انقلاب اسلامی است.
از دوره قاجاریه سفرنامه های زیادی باقی مانده که بسیاری از آن ها مربوط به سفر حج و عتبات است. در این دوره، اغلب افرادی که دارای تمکن مالی و معمولاً وابسته به دربار هم بودند؛ خاطرات دوره سفر را از منظر خود یادداشت کرده اند.
سفرنامه ها از این جهت که در آن ها مطالبی از دیگر ممالک نوشته میشود دارای اهمیت است، به ویژه پس از گذشت سال ها می توان از پس این خاطرات پی به مسائلی برد که پیش از این در ممالکی که اکنون برای ما چندان غریبه نیستند؛ اتفاق می افتاده است.
در سفرنامه های حج نیز موارد بسیار جالبی از نوع زیارت، اهداف زائران، وسایل سفر، مشکلات راه، نحوه رفتار عرب ها با زوار، جغرافیای سرزمین های شریف، بقعه ها، ساختمان ها و بسیاری موارد دیگر یافت می شود که این نوشته ها را بسیار خواندنی می کند.