در طرح کلان پژوهشی «بررسی و تحلیل روایات تفسیری امام رضا(ع)» که در ۸ جلد سامان یافته است، گروهی از دانشجویان فاضل دانشگاه علوم اسلامی رضوی انتخاب شدند و زیر نظر اساتید عالم و برجستۀ این دانشگاه، به تتبع و احصای روایات تفسیری امام رضا (ع) در ذیل تمام آیات قرآن پرداختند و با بررسی منابع روایی معتبر و با بهرهگیری از روشهای نرمافزاری و غیر آن، به گردآوری این روایات همت گماشتند. در مرحلۀ بعد، به بررسی محتوایی این روایات پرداخته شد و در آن، ارتباط هر روایت با آیه تبیین گردید، واژگان مشکل هر روایت توضیح داده شد و روایات تفسیری، با نگاهی به دیگر روایات، آیات و تفاسیر مختلف تحلیل شدند.
در کتاب حاضر کوشش شده است تا به سؤالات زیر، در حد امکان و توان پاسخ داده شود:
1. در ذیل چند آیه از قرآن، از امام رضا (ع) روایت وارد شده است؟
2. روایات تفسیری امام رضا (ع) چه کمیّتی دارند؟
3. روایات تفسیری امام رضا (ع) به چه موضوعاتی میپردازند؟
4. نحوۀ ارتباط احادیث تفسیری امام رضا (ع) با آیات چگونه است و ایشان به چه شکلی تفسیر فرمودهاند؟
5. حضرت رضا (ع) از چه قواعدی در برداشت از آیات استفاده کردهاند؟
6. احادیث امام رضا (ع) تا چه میزان در رسیدن به مراد اصلی آیات راهگشایند؟
7. آیا میتوان نکات تاریخی، اخلاقی، اعتقادی یا سیاسی خاصی را از روایات تفسیری امام رضا (ع) دریافت؟
8. در صورت تعارض میان روایات یا ناسازگاری روایات امام رضا (ع) با مبانی دینی و مذهبی، چه باید کرد؟
اهداف کتاب «بررسی و تحلیل روایات تفسیری امام رضا(ع)» چنین خواهد بود:
الف. احصای کامل روایات تفسیری امام رضا در ذیل آیات؛
ب. ایجاد بستری مطلوب در راستای آشنا ساختن افراد با معارف ناب رضوی در تفسیر قرآن؛
ج. شناخت تفسیر صحیح آیات و رسیدن به فهم مراد الهی از مسیر بیانات امام رضا(ع)؛
د. توضیح سخنان حضرت، با پیدا کردن حلقۀ اتصال بین احادیث و آیات و بررسی دلالی و فقهالحدیثی روایات؛
ه . مهیا شدن بستری شایسته برای تولید دیگر آثار برای فارسیزبانان و غیر فارسیزبانان، با توجه به بینالمللی بودن زائران رضوی.
حججاسلام والمسلمین دکتر علی جلائیاناکبرنیا، جواد ایروانی، محمد میرزایی، سیدعلی دلبری، سیدمحمود مرویان حسینی، سیدعلی سجادیزاده، رضا حقپناه، علیاکبر رستمی، محمدابراهیم روشنضمیر، حسن خرقانی و علی خیاط از اعضای هیئت علمی و استادان دانشگاه علوم اسلامی رضوی در شمار نویسندگان این اثر فاخر هشت جلدی هستند.
علم آیاتالاحکام یا احکام قرآن-که اصطلاح نخست بیشتر در بین امامیه و اصطلاح دوم ، بیشتر در نزد اهل سنت بهکار میرود- در حقیقت بخشی از تفسیر قرآن است، در خصوص آیاتی که حکم فقهی و دستور عملی در بردارد، که به لحاظ اهمیت و تأثیر آن آیات در فقه از صدر اسلام، جداگانه مورد بحث و تفسیر و نقض و ابرام قرار گرفته است. فهم درست آیاتالاحکام، برای فهمیدن مراد الهی به خاطر ارتباط مستقیم با فعل مکلفین، از اهمیت بالایی برخوردار است. برخی از احادیث تفسیری امام رضا (ع) در جهت تبیین آیاتالاحکام صادر شده است که در جای خود مورد بررسی قرار میگیرد. نمونههایی از آیاتالاحکام را در موضوعات ذیل، در ضمن احادیث تفسیر حضرت میتوان دنبال کرد: بیان برخی از احکام قبله، برخی از احکام وصیت در احادیث، اشاره به مستند قرآنی نماز و آداب عیدفطر و....