دفتر اول از کتاب بررسی«ماجرای علامه و انقلاب: تقابل یا حمایت؟» به پژوهش تاریخی_تبیینی در خصوص نسبت علامه و انقلاب اختصاص دارد. محور این کتاب، پاسخ به شبهاتی است که از سوی چند تن از محققان معاصر درخصوص این موضوع مطرح شدهاست.
ابعاد مختلف و متعددی که در خصوص رابطۀ علامه و انقلاب در صحبتهای دکتر کدیور مطرح شدهبود، نیاز به واکاوی مستقل داشت.در ابتدا، مانند دفعۀ قبل، جهت یافتن حقیقت برای خودمان به بررسی این ادعاها پرداختیم و پس از آنکه با رجوع به اسناد و مدارک متقن، و گفتگو با نزدیکان علامه دریافتیم این ادعاها نه تنها حقیقت ندارد که در پارهای موارد، نقطۀ مقابل چیزی است که در واقعیت رخ داده است، بر آن شدیم که به پاسخگویی بپردازیم در این مسیر ، دو اقدام صورت دادیم:اقدام اول، تألیف کتابی مستقل بود که تکتک مطالب مطرح شده توسط دکتر کدیور(و برخی دیگر از شخصیتهای شناختهشده) را با رجوع به اسناد و مدارک تاریخی حلاجی کند و در متنی مبسوط، آن را به بوتۀ نقد بگذارد.
کتاب ماجرای علامه و انقلاب2که پیشرو دارید، بخشی از همین گفتگوهاست که در هر یک، به تناسب شخصی که با او گفتگو شده، دربارۀ یک یا چند مورد از ادعاهای دکتر کدیور و مشی علامه طباطبائی در آن موضوع سخن به میان آمدهاست. در ابتدای هر گفتگو، توضیحی دربارۀ آن ذکر شدهاست.
در ترتیب چینش گفتگوها در این کتاب سعی کردیم فقط سیر تاریخی موضوعات را مد نظر داشته باشیم. هرچند البته طبیعتا در هر گفتگو به موضوعات مختلفی پرداخته شده و الزاما هر گفتگو مربوط به یک موضوع تاریخی واحد نیست. اما به هر روی، موضوع (یا موضوعاتی) در هر گفتگو محور اصلی بوده و با ملاک قرار دادن همان، ترتیب چینش گفتگوها رامشخص کردهایم.
گفتگو با سرکارخانم منصوره روزبه
درآمد: سرکار خانم منصوره روزبه، همسر علامه طباطبائی، بهتر از هر شخص دیگری میتواند برخی از موضوعات تاریخی که به امور خانوادگی یا مالی علامه مربوط میشود را روایت کند. در جلد پیشین، دربارۀ برخی ابعادمنش سیاسی علامه طباطبائی (که خانم روزبه به واسطۀ سالیان سال همسری علامه، مستقیما از آن آ گاه بود) با ایشان به گفتگو نشسته بودیم. با توجه به مطرح شدن شبهات و تهمتهایی دربارۀ موضوع منزلی که علامه طباطبائی از امام خمینی اجاره کرده بود، و همچنین دربارۀ موضوع دیدارهای علامه و امام در اوان انقلاب و همچنین پس از پیروزی انقلاب و برخی موضوعات دیگر ، لازم دیدیم مجددا مصدع ایشان شویم. با توجه به حال جسمی خانم روزبه، امکان حضور مستقیم وجود نداشت. لذا سوالات خود را به صورت مجازی برای جناب آقای محمود روزبه (برادرزادۀ خانم روزبه که در حال حاضر در یک منزل سکونت دارند) ارسال می کردیم و جناب آقای روزبه قبول زحمت نموده، صوت خانم روزبه را ضبط و برای ما ارسال میکرد.
راجع به آن خانهای که قبلا کتابخانه امام خمینی بوده و در اختیار مرحوم علامه طباطبائی بود، لطفا بفرمایید که مرحوم علامه چطور شد به آن خانه رفتند و چطور از آن خانه بیرون آمدند؟ علامه خودشان در این رابطه چه فرموده بودند؟
_ آن خانه را یک آقایی از خمس مال امام برای دخترش ساخته بود. قسمت نشد و دخترش فوت کرد. آقای خمینی به حاج آقا گفته بود که: «این خانه را از خمس مال امام قبول کن. » حاج آقا آنجا را اجاره کرده بود، نشسته بود خانۀ آقای خمینی. حاج آقا گفته بود: «من از خمس مال امام هیچ وقت خانه قبول نمیکنم.» امام هم گفته بودند که: «پس من میخواهم اینجا را کتابخانه بکنم.اگر خواستید بروید.» گشتند یک خانه پیدا کردند. آن هم در صفائیه بود. منهم اول دفعه به آنجا رفتم.