کتاب بررسی حقوقی تملک اراضی توسط وزارت راه و ترابری و نیرو نفت

معرفی کتاب بررسی حقوقی تملک اراضی توسط وزارت راه و ترابری و نیرو نفت

کتاب بررسی حقوقی تملک اراضی توسط وزارت راه و ترابری و نیرو نفت، تالیف محسن خلقتی می باشد و انتشارات قانون یار آن را منتشر کرده است.نویسنده در این کتاب، به تشخیص نوع اراضی پرداخته و نظرات فقها و حقوقدانان را در خصوص اراضی ملی، موات و دایر بررسی نموده و مراجع تشخیص این اراضی در خارج از محدوده شهرها مورد بررسی قرار داده می شوند.

حق مالکیت خصوصی در قوانین اساسی و عادی از شأن و منزلتی بالا برخوردار است و احترام به این حق در قوانین و مقررات مختلفی مورد تأکید قرار گرفته و ضمانت های اجرایی مؤثری در این موارد پیش بینی شده است. از سوی دیگر ضرورت های زندگی اجتماعی، قانون گذار را بر آن داشته تا به واسطه قدرت حاکمه خویش (قدرت عمومی) و در راستای حفظ منافع و مصالح جمعی و به منظور مبادرت ورزد.

بنابراین اراضی و املاک مورد نیاز دولت در اجرای طرح ها و برنامه های عمومی، عمرانی و نظامی حتی الامکان بایستی از اراضی و املاک ملی و دولتی (به مفهوم عام) تأمین شود. با این وجود در کتاب بررسی حقوقی تملک اراضی توسط وزارت راه و ترابری و نیرو نفت مشاهده می شود که در برخی موارد به دلیل نبود یا کمبود این اراضی و املاک چنین امکانی میسر نمی گردد و از سوی دیگر ضرورت اجرای این طرح ها و برنامه ها که لازمه ارائه خدمات عمومی و ارتقاء صنعت و توان اقتصادی کشور و بعضاً اداره جامعه و اعمال حاکمیت است در مواردی تحدید یا سلب مالکیت خصوصی را اجتناب ناپذیر می نماید. اراضی و املاک بدین منظور مورد نیاز واقع می شوند ممکن است اراضی و املاک عمومی یا خصوصی باشند، تملک و تصرف اراضی و املاک عمومی یا خصوصی هر کدام تابع شرایط و ضوابط قانونی و مستلزم طی مراحل اجرایی و اداری خاصی هستند که تا کنون مطالعه، بررسی و نقد آن ها بخصوص در مورد اراضی خارج از محدوده شهرها انجام نگردیده است.

 در کتاب بررسی حقوقی تملک اراضی توسط وزارت راه و ترابری و نیرو نفت نحوه تملک اراضی و املاک خصوصی مورد بررسی قرار گرفته است. لایحه قانونی نحوه خرید و تملک اراضی برای اجرای برنامه عمومی، عمرانی و نظامی دولت مصوب 59 نیز بررسی می گردد. طرق مختلف تملک اراضی و املاک خصوصی اعم از تملک با رضایت مالک و انجام معامله، تملک بدون رضایت مالک و تودیع و شیوه های مختلف تملک اراضی مورد بررسی قرار گرفته اند.

بخشی از کتاب بررسی حقوقی تملک اراضی توسط وزارت راه و ترابری و نیرو نفت

تعریف اموال، حقوق مالی و تقسیمات آن ها: در حیات پیرامون، ما با واقعیات زیادی روبرو هستیم که برخی پایگاه مادی داشته و در نگاه اول توجه انسان به آن ها جلب شده و در نهایت، منجر به پیدایش رابطه ای بین آن واقعیت و شیء خارجی با شخص شده است. ولی اینکه تمامی این اشیاء خارجی جزء تعریف اموال می گردد یا خیر؟ جای مطالعه و بررسی دارد. از طرفی، واقعیت های دیگری نیز وجود دارند که پایگاه مادی نداشته و در اثر پیشرفت اجتماع، جامعه به آن ها ارزش و اعتبار فراوان داده است.

که به بررسی هر یک می پردازیم. تعریف مال: در قانون مدنی و سایر قوانین ایران، تعریفی از مال به عمل نیامده است. مثلأ در بحث تملک اراضی، قانونگذار از عبارات «اراضی»، «ابنیه»، «مستحدثات»، «تأسیسات»، و سایر حقوق مربوط به آن نام برد و از جمله این حقوق ممکن است حق سر قفلی باشد.

آیا سرقفلی مال است تا قابل ارزیابی باشد و دستگاه اجرائی آن را محاسبه و ملکف به پرداخت بهای آن باشد؟ یکی از حقوقین در تشریح واژه مال بیان می دارد: «مال لغت تازی نیست کلمه یونانی Melon که Malon اصل آن است. در عربی آن را از فعل مالی (مال - یمیل - میل) شمرده اند؛ چون مال، طرف خواهش و میل است و به پارسی هم «خواسته» نامیده می شود.»