کتاب ملامحسن فیض کاشانی، شانزدهمین مجلد از کتابهای تولید شده از برنامۀ «معرفت» است که به تحقیق و تدوین اسماعیل منصوری لاریجانی جمعآوری شده و به دیدگاههای فلسفی استاد غلامحسین ابراهیمی دینانی میپردازد. محمدبن مرتضی، معروف به ملامحسن فیضکاشانی (۱۰۰۷ـ درگذشتۀ ۱۰۹۰) در دورۀ پادشاهی شاهعباس دوم زندگی میکرد و در مشرب فلسفی و عرفانی، پیرو فیلسوف و حکیم برجسته ملاصدرای شیرازی (۱۰۴۵-۹۷۹ ق) بود. وی همانند حکیم ملاصدرای شیرازی، برهان و حکمت را با تصوف و عرفان جمع کرد و با استفاده از تعالیم قرآن کریم و احادیث اهل بیت (علیهمالسلام) توانست صبغۀ دینی حکمت را به طرز چشمگیری تقویت کند. با اینکه فیض کاشانی در شأن فقاهت خود به اَخباری بودن معروف بود، در حوزۀ علوم عقلی و نقلی و تفسیر و معارف اسلامی و اخلاق تألیفات گرانبهایی دارد.
فیض کاشانی، افزون بر آثار فلسفی و عرفانی و فقهی، در حوزۀ شعر و ادبیات عرفانی نیز ید طولایی داشت. وی معمولا به شیوۀ جلالالدین مولوی و خواجه حافظ شیرازی شعر میگفت و اغلب غزلیاتش بیان مکنونات قلبی او بود. نگارنده این کتاب را در بیست و چهار فصل گرد آورده و به توضیح هر یک از فصول پرداخته است.
واقعاً امام حسین (ع) مصداق نفس مطمئنه است. امام مرتب از طرف خدا ترغیب میشد. همین آوا باعث سیکنۀ قلب حضرت زینب (س) میشد. سکینه یعنی اطمینان.
زینب بود آنکه حق هویدا بیند/ اسرار ازل همیشه پیدا بیند
حتی به عیان شهادت خونین را/ در حق حسین خویش زیبا بیند