کتاب فقه امداد و نجات: مبانی و چالشها نوشتۀ محمدرضا علیزاده مقدم به بحث پیرامون فقه مستحدث پرداخته است. بسیاری از منتقدان بر این باور هستند که پژوهش در این زمینه کاری دشوار است؛ چرا که منابع اندک بوده و تحقیق و کنکاش بیشتری را میطلبد. از سوی دیگر حضرت آیتالله سبحانی که مشوق همۀ دانشپژوهان هستند، بر این کتاب تقریظ نوشتهاند و همین نشان از اهمیت این موضوع دارد. کتاب فقه امداد و نجات بر خلاف بسیاری از آثار، به همزیستی بر فقه و اصول تأکید دارد. بهرهمندی از احکام شرعی و فقه پویای اهل بیت در عملیاتهای امداد و نجات، علاوه بر تبیین عمل به تکلیف و پیادهسازی احکام نورانی اسلام، باعث ایجاد انگیزۀ خدمت داوطلبانه و صدایت مفهوم ایثار در عرصۀ میدانی و عملیات میشود.
بشر همواره درگیر مقابله و برخورد با بحرانهای مختلف بوده که در ابتدا ماهیت آن عمدتاً فردی و شخصی بوده است ولی با مرور زمان و اجتماعی شدن انسان، تفکر نوعی مقابله دسته جمعی مورد توقع قرار گرفت و به تدریج مدیریت شرایط اضطراری به صورت حرفهای شکل گرفته است. امروزه با توجه به جوامع و نظامات اجتماعی عملیات امداد و نجات عمدتاً توسط گروههای سازمانی صورت میگیرد به گونهای که هرجا واژه «امداد و نجات» با هم به کار برده میشود به مأموریتهای جمعیتهای تخصصی آن مانند «هلالاحمر» یا «صلیب سرخ» به عنوان گروه سازمانی اشاره دارد.