انواع کتب فلسفه و منطق

فلسفه چیست به زبان ساده

فلسفه در لغت به معنای خرد دوستی و برگرفته از واژه یونانی فیلوسوفیا است و نخستین بار سقراط که به نوعی می‌توان او را نخسین فیلسوف هم نامید این واژه را به کار برد.
سقراط به استناد تاریخ و مجسمه‌های به جا مانده از دوران باستان فردی بود با سر طاس صورت پهن و چشمانی در گودی فرو رفته و دماغی بزرگ به نوعی که به هیچ عنوان نمی‌توان این چهره را برای بزرگترین فیلسوف جهان متصور بود. اما در پشت این ظاهر زمخت کوهی از خرد و دانش وجود دارد.
برای فلسفه تعاریف مختلفی از بزرگانی مثل افلاطون، ارسطو و ابن سینا وجود دارد؛ اما اگر بخواهیم تعریف ساده و کاملی برای فلسفه ارائه دهیم می‌توان گفت:« فلسفه، آگاهی بر حقایق تمام اشیا است؛ به‌قدری که برای انسان ممکن است بر آن‌ها آگاهی یابد.» این تعریفی است که ابن سینا ارائه کرده است. در واقع فلسفه نوعی آگاهی و دانش است که از طریق منطق و استدلال به دست می‌آید.

انواع فلسفه

در طول تاریخ چندین هزار ساله فلسفه مکاتب بسیاری برای آن به وجود آمده است. به عنوان مثال فلسفه‌ی علم گرایشی از فلسفه است که به بررسی پیش فرض‌های علمی و چیستی گزاره‌های علمی و تغییر در مفاهیم و مسائل علوم گوناگون می‌پردازد. در واقع فلسفه علم دانش مطالعه علوم است. حال اگر قرار باشد انواع فلسفه را مشخص کنیم می‌توانیم به موارد زیر اشاره کنیم:
1-فلسفه هنر: شاخه‌ای از فلسفه که به مطالعه چیستی و ماهیت هنر می‌پردازد. مطالعه انواع و اشکال هنر، بیان هنری و تفسیر آن در این حیطه قرار می‌گیرد. فلسفه هنر زیر مجموعه مبحث زیبایی شناسی در فلسفه است.
2-فلسفه اخلاق: مسائل بنیادی فلسفه اخلاق شامل: درستی و نادرستی امور، شناخت امور خیر و شر و بازشناسی فضایل است.
3-فلسفه علم: گرایشی از فلسفه است که به بررسی پیش فرض‌های علمی و چیستی گزاره‌های علمی و تغییر در مفاهیم و مسائل علوم گوناگون می‌پردازد. در واقع فلسفه علم دانش مطالعه علوم است.
4- منطق: این شاخه از فلسفه مطالعه روش‌های استدلال درست است. در گذشته منطق صرفاً زیرمجموعه فلسفه بود اما پس از آن در سده‌های بعدی در ریاضیات نیز مورد بررسی قرار گرفت. منطق از نطق و به معنی گویش و گفتار است که شخص برای تفهیم مخاطب خود وی را با ادله گفتاری تحت تاثیر قرار می‌دهد و نیز خود شخصی که حاضر به شنیدن گفته‌های مخاطب خود باشد یک شخص منطقی نام می‌گیرد.
این موارد تنها بخشی از انواع فلسفه ها را در برمی‌گیرد و حوزه‌های متنوع دیگری در فلسفه وجود دارند.

انواع منطق

علاوه بر تعریف گفته شده می‌توان تعریف زیر را نیز برای منطق در نظر گرفت:« منطق مبحثی است در علم که هدف و وظیفه آن جلوگیری از اشتباهات تفکر است.»
منطق در تاریخ برای اولین بار توسط ارسطو عنوان شده است. مجموعه قوانین و مباحثی که او مطرح می‌کند به منطق ارسطویی معروف است. پس از ارسطو نیز رواقیون در یونان باستان باعث گسترش این علم شدند. امروزه دامنه این علم گسترده‌تر شده است و یکی از شاخه‌های مهم ریاضیات می‌باشد همچنین منطق در علوم دیگری مثل: روان شناسی، جامعه شناسی، حقوق و حتی علوم جدید مثل الکترونیک و هوش مصنوعی نیز کاربرد دارد.
منطق دو بخش اصلی دارد: تعریف و استدلال.

کتاب‌های فلسفی

در این بخش بهترین کتاب‌های فلسفی با توجه به دو دسته‌بندی پرفروش‌ترین‌ها و بهترین‌ها برای شروع را معرفی می‌کنیم.

بهترین کتاب ‌های فلسفی برای شروع

فلسفه در شروع برای مطالعه می‌تواند ترسناک باشد؛ واژه ها و الفاظ به کار رفته در آن و همچنین متون سنگینی که در این حیطه وجود دارد می‌تواند خواننده‌ای که آشنایی قبلی با این علم ندارد را برای شروع آن دلسرد کند. اما نکته اینجاست که برای شروع مطالعه فلسفه نباید سراغ آثار سخت متفکران بزرگ رفت‌؛ بلکه باید دنبال کتاب‌ها و مجموعه‌هایی باشیم که به زبان ساده و قابل فهم ابتدا ما را با الفبای این علم آشنا کنند. برای همین چند نمونه کتاب معروف که دربرگیرنده الفبای فلسفه هستند را معرفی می‌کنیم:

1- مجموعه کتاب اصول فلسفه و روش رئالیسم: این مجموعه کتاب نوشته علامه محمدحسین طباطبایی است و علامه شهید مرتضی مطهری بر آن پاورقی نگاشته است.

2- فلسفه تاریخ: این کتاب یک مجموعه چهار جلدی است و در اصل، درس های استاد شهید مطهری پیرامون «فلسفه تاریخ» بوده است که در سال های 1355 تا 1357 (تا زمان آغاز انقلاب اسلامی) در جمع برخی از شاگردان دانشگاهی استاد و در منزل ایشان ایراد می شده است.

3-دنیای صوفی: اثر یوستین گردر استاد فلسفه است که در این کتاب در خلال داستان به نوعی به آموزش تاریخ فلسفه و آرا و نظریات متفکران می‌پردازد. نکته‌ای که در مورد این کتاب وجود دارد این است که علاوه بر بزرگسالانی که آشنایی با فلسفه و تاریخ آن ندارند برای نوجوانان نیز مناسب است.

4-فلسفه زندگی: مجموعه چند جستار و مقاله که در حوزه فلسفه اخلاق است. اما چنان که خواهیم دید نویسنده برداشتی وسیع از مفهوم اخلاق دارد و در این کتاب به بررسی مسائلی چون: درباره راز زادن و مردن، معنای حیات و پوچی زندگی، تقدیر و سرنوشت، نسبی گرایی و ترس از مرگ بحث می‌شود.
-تسلی بخشی‌های فلسفه: نوشته فیلسوف و نویسنده معاصر آلن دوباتن است. این کتاب قرار است برای زخم‌های انسان امروزی مرهمی از دل فلسفه بیرون بکشد. در این کتاب نویسنده از فیلسوفان بزرگی مثل: سقراط، سنکا، شوپنهاور و ... برای ترمیم و حل مشکلات انسان در جهان امروز کمک می‌گیرد.
5-خودآموز فلسفه: خودآموز فلسفه همانطور که از اسمش پیدا است مرجعی است برای شروع مطالعه فلسفه عمومی. مل تامسون این کتاب را در هفت فصل نوشته است و برای آشنایی با اصول کلی فلسفه بسیار کاربردی است.

پرفروش ترین کتاب های فلسفه

تمامی کتاب‌های ذکر شده در قسمت قبلی جزء پر فروش ترین کتاب های این حوزه محسوب می‌شوند اما علاوه بر آن‌‌ها عناوین دیگری نیز می‌توان مثال زد؛ مثل:

1- فلسفه ما: در دورانی که جریان‌های مادی غرب و شرق بر افکار جوامع بشری سایه‌ای سیاه افکنده بود و می‌رفت کورسوی معنویت افکار امت اسلامی رو به تاریکی بگذارد، این ندای روشنی‌بخش علمای اسلام بود که توانست تاریکی‌های اندیشه‌های مادی را به آتش بکشد و روشنایی ابدی خورشید اسلام را دوباره در دل امت اسلامی فروزان کند.

2-لذات فلسفه: نوشته تاریخ دان و فیلسوف معاصر ویل دورانت که همه ما مجموعه معروف تاریخ تمدن او را می‌شناسیم. ویل دورانت در دانشگاه کالیفرنیا در رشته فلسفه تحصیل کرده و در همانجا نیز به تدریس آن مشغول بوده است.
این کتاب در نه فصل تهیه و تدوین شده است که به مسائل مختلفی مثل: اخلاق، عشق، فلسفه سیاسی و ... می‌پردازد. لذات فلسفه ترجمه عباس زریاب خویی و چاپ انتشارت علمی و فرهنگی است.
3- تاریخ فلسفه: عنوان دیگری که توسط ویل دورانت در ادامه کتاب لذات فلسفه منتشر شده است و تاریخ فلسفه غرب را از افلاطون تا فیلسوفان معاصر اروپا و آمریکا در بر می‌گیرد. این عنوان نیز توسط انتشارات علمی و فرهنگی با ترجمه عباس زریاب خویی به بازار عرضه شده است.