کتاب فقر؛ راهحل جامع برای رفع فقر از مجموعه نظام سیاسی و حکومت دینی و اثر استاد علی صفایی حائری (عین-صاد) است که در انتشارات لیلهالقدر به چاپ رسیده است.
در میان نظرات گوناگون در رابطه با اقتصاد اسلامی، مرحوم استاد حاج شیخ علی صفاییحائری به جدّ، معتقد به اقتصاد و نظام اقتصادی اسلام و بلکه معتقد به جامعیت دین بوده و اینهمه را بر اساس وحی (قرآن و روایات) و تئوری نظامسازی دینی مطرح میکردند. کتابی که پیشروی شماست، به قلم مرحوم استاد حاج شیخ علی صفاییحائری نخستینبار قبل از انقلاب چاپ شده بود، که اکنون با ویرایش جدید دوباره به چاپ رسیده است. این کتاب شامل طرح مسئله فقر و انواع آن و راهحلهای پیشنهادی استاد برای رفع آن است. نکته مهم اینکه در این کتاب، فقط از فقر و عوامل و راهحلهای آن گفتوگو شده است و از نظام اقتصادی اسلام و از سیستم پولی و مالکیت و ... در سایر کتب و یا سخنرانیهای ایشان، مطالب مهم و اساسی مطرح شده است.
پس از انقلاب صنعتی، کشورهای صنعتی مجبور بودند تا مواد خام و خوراک کارخانهها را تهیه کنند و از آنجا که خود چیزی نداشتند، مجبور بودند که راه دریا را در پیش بگیرند و به کشورهای غنی روی بیاورند و تاریخ استعماری را بیافرینند و مواد خام را چپاول کنند. برای رسیدن به این مقصود مجبور بودند کشورهای صاحب مواد را با فقر، با جنگ، با جهل، زنجیر کنند تا مبادا یک روز جنبشی و حرکتی به وجود بیاید. در آن دوره فقر و نیاز در تمام نهادهای جامعه رسوخ میکرد و جهل و جنگ تا آخرین ذخیرههای ثروت را میلیسیدند و چیزی به جای نمیگذاشتند.
باز در هنگامی که صنعتها به اوج شکوفایی خود رسیدند و تولید بیش از مصرف شد، مجبور شدند به دنبال مصرفکننده و بازار فروش، چراغ به دست بگیرند و در این گردش با یکدیگر بجنگند و عاقبت مصالحه کنند و کشورها را با اقتصاد یک پایه بار بیاورند و در سایر قسمتها نیازمند و فقیر و محتاجش بگردانند تا اینها مواد مورد نیاز خود را از آنها تهیه کنند و بازار فروش و مصرفکننده خویش باشند.
و بهخاطر مصرف بود که تجمّل و جنگ و یا تب جنگ به اوج خود میرسید. این دو نوع فقر که در یکی مواد خام را به یغما میبرند و در جای دیگر اقتصاد را یکپایه میکنند، همان فقری است که به نام فقر استعماری نامیده میشود و همان فقری است که در تمام کشورهای عقبافتاده و در حال رشد، جای پا دارد.