جستجو در تصوف ایران نام کتابی است از عبدالحسین زرین‌کوب که در انتشارات امیرکبیر به چاپ رسیده‌ است. این کتاب در زمینهٔ تاریخ تصوف ایران و شرح احوال صوفیان این دیار به نگارش درآمده است که عمدهٔ مندرجات آن به شرح ذیل می‌باشد:

مرده‌ریگ ایران باستانی، مهد تصوف، صوفیهٔ خراسان، خراسان و پیرانش، امام غزالی و برادرش، مکتب بغداد، ماجرای حلاج و شبلی، آرامش در بغداد، باباطاهر و عین‌القضات، پیران پارسی، شعر صوفیه (سنائی و عطار)، دنیای مولانا جلال‌الدین، شعر صوفیه بعد از مولانا، اهل ملامت و فتیان، قلندر و خاکسار.

همان‌طور که در مقدمهٔ کتاب ذکر شده هدف نویسنده از نگارش کتاب، بازنمایاندن ارزش و اهمیت تصوف در افق فرهنگ ایرانی است. زرین‌کوب معتقد است به‌رغم پاره‌ای عناصر منحط و آمیخته به خرافات که در جای‌جای تعالیم برخی از صوفیه به چشم می‌خورد، باز تصوف، در زمینهٔ اخلاق و تربیت و در برخورد با واقعیت‌های اجتماعی، بینش و جهش متعالی و انسان‌دوستانه‌ای به یک بخش عمده از فرهنگ ایرانی بخشیده‌ است که آن همه را نمی‌توان به خاطر پاره‌ای جهات منفی که در آن هست، کم‌ارج شمرد. زرین‌کوب بر این باور است که بدون جستجو در تصوف ایران، آشنایی با همهٔ افق‌های ناشناختهٔ فرهنگ ایرانی ناتمام خواهد بود. او حتی دنیای اسلام را نیز در جملهٔ ابعاد گسترده‌ای که دارد بدون شناخت ویژگی‌های این بُعد انسانی آن یعنی تصوف، به درستی قابل ارزیابی نمی‌داند.

گزیده کتاب جستجو در تصوف ایران

اصرار مانی در ترک آلایش‌های مادی تا حدی بود که به موجب بعضی روایات وقتی پادشاه ساسانی حکم به قتل او می‌داد، از او پرسیده بود که مرا به چه دعوت می‌کنی و او پاسخ داده بود به ترک کردن و ویران گذاشتن دنیا به خاطر آخرت. توجه مانویه به مسافرت دائم، زندگی در صومعه‌های خاص خویش، علاقه به سماع و موسیقی و همچنین توجه به شعر و سرود از اموری است که نیز ارتباط عقاید و آداب آنها را با آداب و آرای صوفیه نشان می‌دهد و احتمال تأثر صوفیه را از آنها به ذهن می‌نشاند.

صفحات کتاب :

376

کنگره :

‏‫BP۲۷۷‭‬ ‭/‮الف‬۹‏‫‬‭ز۴ ۱۳۵۷

دیویی :

‏‫‬‭۲۹۷/۸۹‬‭‮‬

کتابشناسی ملی :

801- 61 م

شابک :

978-964-00-0239-1

سال نشر :

1402