با نگاهی به صنعت بانکداری در چند سال اخیر متوجه خواهیم شد که؛ شاهد یک انقلاب گسترده در صنعت بانکداری و تأمین مالی در جهان هستیم. با ظهور فین تکها و فناوریهای جدید مالی در جهان، شاهد حرکت به سمت رویکرد جدیدی از بانکداری هستیم که مهمترین اثر این پدیده، حذف شعبههای فیزیکی بانکها و گسترش بانکداری الکترونیک است.
به دلیل مشکلات و روندهای انعطافناپذیر در بانکداری سنتی، ناخودآگاه شاهد بروز و ظهور پلتفرمهای جدید تأمین مالی هستیم که به دنبال افزایش کارایی و بهرهوری سیستمهای تأمین مالی هستند. یکی از این پلتفرمها، صنعت وامدهی شخص به شخص (همتا به همتا) است که در سالهای اخیر بهعنوان یک رقیب برای سیستم بانکداری سنتی در جهان، تبدیل شده است. این صنعت، امکان این را فراهم میکند که از طریق تأمین مالی جمعی، افراد بتوانند به یکدیگر وام دهند. این صنعت اغلب از طریق پلتفرمهای آنلاین و غیرحضوری پشتیبانی میشوند و فرایند وام گرفتن را برای مشتریان خود، راحت کرده است. این صنعت در جهان جایگاه ویژهای پیدا کرده است و به دلیل مزیتهایی که دارد؛ باعث کاهش هزینههای تأمین مالی، افزایش سرعت تأمین مالی و حذف واسطهها شده است
این صنعت در ایران نیز، چند سالی است که توسط برخی از استارتاپها بهصورت آزمایشی انجام شده است، ولی هنوز مبالغ تأمین مالی شده، از این طریق بسیار اندک است. در کشور ایران با توجه به نیاز بنگاههای اقتصادی به منابع مالی، این پلتفرم بهراحتی میتواند، بسیاری از مشکلات تأمین مالی را حل کند و با در اختیار قرار دادن وام، برای بنگاههای اقتصادی، در کمترین زمان، مشکلات و چالشهای ناشی از سیستم بانکداری سنتی را حل کند و منجر به رشد و شکوفایی اقتصاد شود.
در کتاب وام دهی شخص به شخص، بستری برای تأمین مالی کسب و کارها سعی شده است؛ در ابتدا به تاریخچه، اهمیت وامدهی شخص به شخص و همچنین تبیین مفاهیم اصلی و پایهای در این حوزه بپردازیم و بعدازآن، با بررسی تجربه سایر کشورها در حوزه وامدهی شخص به شخص، سعی در گسترش و شناخت روشها و الگوهای تأمین مالی شخص به شخص داریم. با توجه به کارایی و بهرهوری این سیستم تأمین مالی، پیشنهاد میشود؛ جهت بهبود سیستمهای تأمین مالی در کشور و همچنین افزایش کارایی نظام مالی کشور، این سیستم تأمین مالی در کشور اجرا و پیادهسازی شود؛ تا با افزایش کارایی سیستمهای مالی، موجبات رشد و شکوفایی کشور، فراهم شود.
تاریخچه صنعت وامدهی شخص به شخصطی چند سال اخیر محصولات مالی مرتبط با بانکداری به سمتی تغییر جهت داده است. یکی از مهمترین این تغییرات، ظهور فناوریهای مالی در حوزه تأمین مالی جمعی است که به روشهای مختلفی انجام میشود، یکی از مهمترین این روشها؛ تأمین مالی جمعی به روش وامدهی شخص به شخص (همتا به همتا) است که در آن؛ رابطه بین قرض دهندگان و قرضگیرندگان دارای شفافیت بالایی در قیاس با روال پیشین است.
این نوع بانکداری، با تحول در ابزارهای رایج بانکداری و همچنین استفاده از ابزارهایی همچون وامدهی شخص به شخص، جمعسپاری مالی و امکان ارتباط مشتریان باهم، سعی در تسهیل فرآیند بانکداری داشته و از این رهگذر، منافعی برای فعالین اقتصادی به همراه دارد. محصولاتی همچون سرمایهگذاری خرد، تأمین مالی خرد و بانکداری شخص به شخص مصادیق بارزی از این نوع بانکداری به حساب میآیند.
این نوع وامدهی عبارت از؛ فراهم کردن وام بدون واسطهگری بانک، توسط شخصی برای شخصی دیگر با استفاده از سامانههای مبتنی بر اینترنت به نام «شبکههای اجتماعی مالی» است. در این سامانهها عدهای بهمنظور سرمایهگذاری و عدهای دیگر بهمنظور وصول وام، ثبتنام و اقدام به فعالیتهای مالی مینمایند.
این صنعت در دهه ۹۰ میلادی با افزایش دسترسی کاربران به اینترنت و شکلگیری کسبوکارهای آنلاین، موجب ظهور مفهومهایی همچون اقتصاد اشتراکی یا اقتصاد مشارکتی شد.