کتاب قرون کودکی، تاریخ اجتماعی، زندگی خانوادگی از مجموعه کتاب‌های پژوهشی، اثری از فیلیپ اریه با ترجمۀ زینب سادات غنی است. این کتاب، به بررسی نقش خانوده به عنوان پایه باستانی جامعه می‌پردازد و آن را از دوران قرون وسطی تا حال حاضر بررسی می‌کند. فیلیپ اریه معتقد است که خانواده جایگاه بسیار مهمی ‌در جوامع صنعتی دارد و بر شرایط زندگی انسان‌ها بسیار تأثیرگذار بوده است.

از همین رو در این کتاب در سه فصل به بررسی این مفهوم و واکاوی آن در بستر تاریخی خود می‌پردازد. مضمون این کتاب خارق العاده تکامل تصور مدرن از زندگی خانوادگی در روزگار مدرن است. کتاب، طبیعت کودکان را از طریق یادداشت‌های روزانه، نقاشی‌ها، بازی‌ها و برنامه‌های درسی مدرسه، تحول مفهوم کودکی را از اواخر قرون وسطی یعنی زمانی که کودک به عنوان یک بزرگسال کوچک در نظر گرفته می‌شود، تا جامعه کودک‌محور کنونی دنبال می‌کند.

گزیده کتاب قرون کودکی

ویژگی‌های هنر قرن چهارده تقریبا به همین صورت در نمونه‌های عمومی‌تر و فراوان‌تری دیده می‌شود که از قرن شانزده با تغییرات بسیار اندکی تا آغاز قرن نوزده ادامه یافتند. این تصاویر که «مراحل زندگی» نامیده می‌شدند ردیفی از پیکره‌ها را نشان می‌دادند که هر یک نمایانگر یکی از مراحل زندگی از تولد تا مرگ است و اغلب در سمت چپ این تصاویر، کوچک‌ترین پیکره قرار دارد و پیکره‌ها به ترتیب بزرگ می‌شوند تا این که دوباره در سمت راست پیکره‌ای کوچک و خمیده به تصویر کشیده می‌شود.

در مرکز این پلکان دوسر که مانند طاق است، اسکلت مرگ با داسی در دست ایستاده. در این تصاویر، مراحل زندگی و مرگ که از رایج‌ترین مضامین در هنر این دوره بودند در هم می‌آمیزند. این پیکرنگاری در قرن چهارده و پانزده پایه‌گذاری شد و تا آغاز قرن نوزده در چاپ‌هایی که مراحل زندگی و رقص‌های مرگ را نشان می‌دهد ادامه یافت. در مورد مضمون رقص‌های مرگ، لباس‌ها تغییری نکردند و حتی در چاپ‌های قرن نوزده، لباس‌های قرن پانزده و شانزده به چشم می‌خورد. اما در مورد مضمون مراحل زندگی، لباس‌ها به شیوه مد روز است، برای مثال در آخرین چاپ‌های قرن نوزده اولین لباس‌های آئین عشاء ربانی نمود پیدا می‌کنند.

یکی از قابل توجه ترین ویژگی‌های این آثار، وجود دیرپای نمادهاست، کودک هنوز اسب چوبی‌اش را می‌راند، پسربچه مدرسه‌ای کتاب و جعبه‌های مدادش را در دست دارد، زوج خوش قیافه، مرد جوانی که گاه شاخه‌ای به عنوان نشانه جشن‌های نوجوانی و بهار در دست دارد و مرد مسلح که اکنون صاحب منصبی است با حمایل یگان نظامی‌یا پرچم؛ در شیب به سمت پایین، لباس‌ها دیگر مطابق مد روز نیستند؛ مردان وکیل کیف مخصوصشان را به دست دارند، دانشمندان کتاب‌ها یا اسطرلاب و کلیساروها نادرترین شکل با تسبیح‌هایشان دیده می‌شوند.

تکرار این تصاویر که در کنار تقویم بر دیوار آویخته شده و دیدن آن در میان اشیاء روزمره، نشان دهنده ایده‌ایست که زندگی را قابل تقسیم به بخش‌هایی کاملا تعیین شده می‌داند، به طوری که هر بخش با شکل خاصی از فعالیت، شکل ظاهری، کارکرد اجتماعی و سبک پوشش مطابقت دارد. تقسیم زندگی به دوره‌ها به همان دیرپایی چرخه طبیعت یا سازمان جامعه است. علی رغم تجسم همیشگی سن پیری و مرگ، در این تصاویر، مراحل زندگی انگاره‌ای زیبا و دلپذیر باقی مانده که طرحی نسبتا خیالبافانه را مجسم می‌کند.

صفحات کتاب :

440

کنگره :

‏‫HQ۷۹۲‮‬‭ /ف۴‏‫‭آ۴ ۱۳۹۸‬‬

دیویی :

‏‫‭۳۰۶/۸۵۰۹۴۴‬‬

کتابشناسی ملی :

۵۲۰۹۱۶۱

شابک :

‏‫‭978-964-391-816-3‬‬

سال نشر :

1398