کتاب نقد حال (دفتر اول)، حاوی بیش از سی مقاله در قلمروی فرهنگ، اقتصاد و سیاست امروز ایران است که در فاصله زمانی سالهای 1389 تا 1393 نگاشته شدهاند. انسان و ولایت، ویژگیهای نئولیبرالیسم، طبقه متوسط مدرن ایران، فتنه سبز، انقلاب اسلامی ایران و مخاطرات پیش رو، تطور جناح نئولیبرالیست در ایران، بنبست مدرنیته در ایران، مجاهد بصیر، کاوشی در ریشههای فساد اقتصادی، نئولیبرالهای ایرانی و آرایشی جدید، تهاجم فرهنگی و ... از جمله عناوین این مقالات است.
شهریار زرشناس (متولد ۱۳۴۴) از نویسندگان ماهنامۀ سوره در دوران سردبیری شهید آوینی بوده است. او مدتی نیز ماهنامهای فکری تحت عنوان «مشرق» را منتشر میکرد. در تاریخ فلسفه و روانشناسی در خارج از کشور تحصیل کرده و تاکنون بیش از بیست اثر مکتوب از او به چاپ رسیده است. وی عضو هیات علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی است و از سال ۷۱ در دانشگاههای مختلف مشغول به تدریس است.
وی تاکنون ۲۲ عنوان کتاب و بیش از ۱۰۰ عنوان مقاله در موضوعات مختلف فلسفی، تاریخی، سیاسی، ادبیات و روانشناسی تالیف کرده است. وی تحصیلات خود را در مقطع کارشناسی ارشد در رشته فلسفه به پایان رسانده است. زرشناس در حوزۀ ادبیات نیز ورودهایی داشته است که نمونۀ آن جستارهایی در ادبیات داستانی و مکاتب ادبی و برگزاری سلسلهنشستهایی با موضوع نقد ادبی بوده است. در این حوزه نیز مانند دیگر حوزهها رویکردی متفاوت و منحصر به خودش داشته است؛ یعنی با مبانی فلسفی و غربشناختی خود به نقد و تحلیل مفاهیم موجود در ادبیات مدرن پرداخته است.
امپریالیسم نئولیبرال به عنوان جریان سرکرده نظام جهانی سلطه استکباری از فردای پس از پیروزی انقلاب اسلامی تهاجم گسترده فرهنگی سیاسی را علیه اندیشه حکومت دینی و نظام ولایت فقیه آغاز کرد که این تهاجم گسترده فراگیر به ویژه در دو دهه اخیر ابعاد بسیار پیچیده تری پیدا کرده است و اکنون مدتها است که به یک جنگ تمام عیارِ فرهنگی - سیاسی (جنگ نرم) علیه انقلاب و نظام اسلامی بدل گردیده است. کانون این جنگ نرم، شبه آفرینی و شیوع تشکیکات در بنیان های نظری و وجوه عملی نظام ولایت فقیه و کوشش گسترده به منظور تخریب سیمای آن است تا در مقابل آن بنحوی نئولیبرالیسم وابسته به استعمار سرکوبگر و ارتجاعی را به عنوان آلترناتیو مطرح نمایند.
یکی از وجوه شبه آفرینی های مشاطه گران استعمار نئولیبرال پسامدرن، مغالطه در خصوص ولایت و نسبت آن با زندگی بشر به ویژه در قلمروهای سیاسی اجتماعی است که باید کوشید تا به طور گسترده و مستدل به آن ها پاسخ گفت و نیات و اغراض طراحان شبهه را افشا کرد. نئولیبرالیسم، بدترین و پلیدترین و هارترین و خشن ترین و استبداد ی ترین صورت ولایت طاغوت مدرن است که در هیأت سلطنت سرمایه و طبقه سرمایه دار سازماندهی و ظاهر گردیده است که غلبه آن بر هر ملت و سرزمینی موجب تباهی و گمراهی و انحطاط آن ملت می گردد و مردمان تحت اسارت استبداد نئولیبرالیستی مصداق بارز خَسرَه الدنیا و الآخره هستند. باید ماهیت شیطانی ولایت نئولیبرالیسم را آشکار و افشاء کرد و در برابر تبلیغات و تهاجم فوق سنگین امپریالیسم و نئولیبرال علیه حکومت اسلامی در اذهان مردم به ویژه جوانان مصونیت مبتنی بر بینش و بصیرت ایجاد کرد.