کتاب امامت و ولایت به موضوع مهم و کلیدی ولایت پرداخته و سعی کرده است زوایا و ابعاد مختلف این موضوع را از نگاه علما و اندیشمندان مختلفی که توفیق ارائه سخن در حرم مطهر رضوی داشته اند، بررسی و تبیین کند.
در یکتاپرستی، حق به این است که مبدأ خلقت فقط خداست، مبدأ رزق فقط خداست، مبدأ قدرت فقط خداست، مبدأ امید و اتکای انسان فقط خداست. هیچ کس نباید جز به خداوند، به کسی دیگر امیدوار باشد؛ چون مبدأ حاکمیت و سلطه، فقط خداست. هر سلطه و حاکمیتی غیر از سلطه و حاکمیت خدا بر بشر نامشروع است. هیچ انسانی تحتِ هیچ عنوانی نباید ولایت و کفالت انسان دیگر را به دست گیرد. در این چند اصل، اگر شما برای هرکسی در کنار خدا مبدئیت قائل شوید، مشرک هستید! اگر بگویید مبدأ خلقت یا مبدأ رزق و روزی، غیر از خدا عامل دیگری هم دارد، این شرک به خداست.
اگر هم بگویید جریانی یا عنصری یا شخصی[مستقل] در کنار خدا حاکمیت و سلطه دارد، این هم شرک به خداست. بنابراین اگر حاکمیت مخصوص خداست، پس مظهر اجرایی حاکمیت، باید به وسیلۀ خدا مشخص شود. بشر با خداوند رابطۀ مستقیم ندارد. انسانها و جوامع با خدا به طور ملموس مرتبط نیستند که حاکمیت و مدیریت و سلطۀ خدا در زندگیِ اجتماعی شان پیاده شود؛ ازاین رو برای حاکمیت خدا در میان بشر، مظهری اجرایی لازم است.