کتاب فرهنگ اصطلاحات دیوانی دوران مغول pdf

معرفی کتاب فرهنگ اصطلاحات دیوانی دوران مغول 

 کتاب فرهنگ اصطلاحات دیوانی دوران مغول، فرهنگی است از اصطلاح های دیوانی دورة مغول. دورهای که از نظر تاریخ ایران اهمیت فراوان دارد. زیرا قومی بیگانه – نه تنها از نظر نژاد بلکه از هر جهت ناآشنا به فرهنگ و تمدن ایرانی – نزدیک به یک سده و نیم ( 756 616 ه . ق) بر ایران حکم راندند و پس از ایشان تا چندی سردارانشان بر قسمت های مختلف این کشور حکومت کردند و بالاخره آخرین بازماندگان آنان به دست تیمور و فرزندانشان ( 827 ه . ق) از بین رفتند؛ هرچند اثر این قوم در دستگاه تیموری تا حدی باقی ماند. بحث در اینکه مغولان که بودند و از کجا آمدند و چه سان توانستند بر این سرزمین پهناور و فرمانروایانش پیروز گردند، بارها به وسیلة تاریخ نویسان ایرانی و بیگانه به میان آمده و درباره آن کتاب ها نوشته شده است. از این رو ضرورتی ندارد که در این گفتار نیز شرحی بنویسیم. پس با بررسی کوتاه زبان شناسی تاریخی، به توضیح چگونگی تدوین این فرهنگ خواهیم پرداخت.

گزیده کتاب فرهنگ اصطلاحات دیوانی دوران مغول 

نخست باید بگویم درین فرهنگ تنها کلمه هایی معنی شده اند که در سازمان های اداری ایران زمان مغول به کار می رفتند. پژوهش من محدود به این دوره و نوشته های همین زمان است و اگر از کتابی تاریخی نام ببرم که در دورة بعد نوشته شده، از آن جهت است که نویسنده دربارة مغولان سخن رانده است.

ولی کوشیده ام هیچ یک از اصطلاح های زمان حیات مورخ را که در دورة مطالعة من کاربردی نداشته است، در این فرهنگ نیاورم. منظور از اصطلاح های دیوانی، لغت هایی است که به گونه ای با دستگاه سلطنت، دیوان های گوناگون، سپاه، شغل های حکومتی و درباری، مالیات ها و مانند آن بستگی داشته است. پایة دریافت من از این اصطلاح ها نخست بر چگونگی کاربرد آن ها در متن های تاریخی، دیوان های شعر و جز آن است و بعد یاری گرفتن از پژوهش های دانشمندانی چون دورفر، بلوشه، کاترمر، پویه، رادلف، دهخدا و معین.