کتاب تاریخ ابن بی بی pdf
الاوامر العلائیه فی الامور العلائیه
معرفی کتاب تاریخ ابن بی بی
کتاب تاریخ ابن بی‌بی درباره حسین‌بن‌محمدبن‌علی جعفری رغدی (د پس از ۶۸۰ ق/ ۱۲۸۱ م)، ملقب به ناصرالدین معروف به ابن بی‌بی یا ابن بی‌‌بیِ مُنجمه، ادیب و تاریخ‌نگار ایرانی می باشد. از زندگانی او جز آنچه خود در کتابش الاوامر العلائیة آورده ــ که آن هم بیشتر به احوال والدینش مربوط است ــ آگاهی دیگری نداریم، اما با توجه به اینکه وی با علاءالدین کیقباد اول (د ۶۳۴ ق/ ۱۲۳۷ م) معاصر بوده، و کتابش را نیز به نام او تألیف کرده، احتمالاً در سالهای پایانی سدۀ ۶ ق و یا در اوایل سدۀ ۷ ق به دنیا آمده است و چون کتابش را در پایان ۶۷۹ ق به اتمام رسانده، می‌توان گفت تا این سال زنده بوده است. پدرش مجدالدین محمد ترجمان، از سادات گور سرخ جرجان (گرگان)، در دستگاه سلطان جلال‌الدین خوارزمشاه مقرب بود و در خدمت صاحب دیوان شمس‌الدین جوینی سمت منشیگری داشت.
مجدالدین بعدها، در زمانی که به خدمت دربار سلجوقی درآمد، به عنوان مشیری «فراشخانۀ خاص» برگزیده شد. سپس منصب ترجمانی یافت و با این سمت نزد امیران و حکمرانان مختلف به سفارت رفت و سرانجام در شعبان ۶۷۰ ق درگذشت (ابن بی‌بی، ۴۴۳، ۴۸۲، ۴۸۵-۴۸۶، ۵۴۲). مادرش بی‌بی منجمه (که علت اشتهار وی به ابن بی‌بی نیز به همین مناسبت است) دختر کمال‌الدین سمنانی رئیس شافعیۀ نیشابور بود.
بی‌بی منجمه در ستاره‌شناسی مهارت داشت و چون «سهم الغیب ]سهم: بخشی معین از فلک البروج[ در طالع داشت، احکام او با قضا و قدر بیشتر موافق می‌آمد ... » (همو، ۴۴۲)، به همین جهت در دستگاه امرا و سلاطین بسیار مورد احترام بود، چنانکه نزد جلال‌الدین خوارزمشاه جایگاه خاص داشت. هنگامی که کمال‌الدین کامیار از امیران سلجوقی، به سفارت نزد خوارزمشاه رفته بود، شهرت بی‌بی منجمه را شنید و در بازگشت نزد سلطان دربارۀ او سخن گفت. پس از آنکه جلال‌الدین درآمِد (دیار بکر) از مغولان شکست خورد، والدین ابن بی‌بی به دمشق رفتند و مورد احترام ملک اشرف ایوبی واقع شدند. سپس به خواهش علاءالدین به دربار سلجوقی آمده، در قونیه اقامت گزیدند.
از آنجا که برخی از پیشگویی های بی‌بی منجمه (مثلاً پیروزی علاءالدین بر ملک اشرف) به حقیقت پیوسته بود، علاءالدین آن دو را برکشید و پدر ابن بی‌بی را در زمرۀ امرای سلجوقی درآورد (همو، ۴۴۲-۴۴۳). چنین به نظر می‌رسد که در تمام این مدت، ابن بی‌بی همراه والدینش در دستگاه سلجوقیان می‌زیسته و احتمالاً بعد از مرگ پدر وظایف او را بر عهده گرفته است. اگر چه خود در این باره سکونت اختیار کرده، اما تلخیص کنندۀ ناشناختۀ الاوامر العلائیة که آن را مختصر سلجوقنامه خوانده است (و این تلخیص را در زمان حیات مؤلف انجام داده است، زیرا که از او با عبارت «دامت فضائله» یاد می‌کند)، از ابن بی‌بی به عنوان «مالک دیوان طغرا» نام می‌برد (ص ۱۹۶) که همان ریاست دیوان انشاء است. از این روی می‌توان گرفت که او خدمت دولتی داشته و تا پایان عمر نیز این سمت را حفظ کرده است.
