کتاب فرهنگ نامه موسیقی تربت جام pdf

معرفی کتاب فرهنگ نامه موسیقی تربت جام

کتاب فرهنگ نامه موسیقی تربت جام نتیجه ۱۸ سال فعالیت غفور محمدزاده در عرصه پژوهش است. «فرهنگنامه موسیقی تربت جام» در هشت بخش هجده فصلی تنظیم شده که در ابتدا تلاش شده به موسیقی سازی منطقه تربت جام بپردازد بعد از این هم به جهت اینکه موسیقی ایرانی موسیقی کلام محور است به بحث موسیقی آوازی منطقه پرداخته شده است. در این بخش شاخه های آوازخوانی مختلف منطقه معرفی شده است.

شاخه هایی که با معرفی آیین ها و گونه هایی چون منقبت خوانی، موسیقی سفر، مثنوی خوانی، مناجات خوانی، سحرخوانی، صلوات خوانی، بحر طویل، فصل خوانی، غریبی خوانی، فضیلت خوانی، نعت خوانی، منظومه خوانی، معراج نامه خوانی، شاهد خوانی و آیین های دیگر برای مخاطب ارائه شده و بیشتر این آیین ها هم درون مایه مذهبی دارند.

یک فصل کتاب هم به صورت جداگانه به امام حسین (ع) و واقعه کربلا پرداخته است. در بخش دیگری از کتاب هم موسیقی آموزشی منطقه تربت جام نیز مورد بررسی قرار گرفته چرا که ما در موسیقی این منطقه سبکی به عنوان موسیقی مکتب خانه ای داریم که خاص موسیقی منطقه خراسان است و دارای سبک بسیار گسترده ای است. البته ما در موسیقی منطقه خراسان به ویژه تربت جام موسیقی حماسی هم داریم که می تواند در قالب چند فصل مجزا به آن پرداخته شود.

گزیده کتاب فرهنگ نامه موسیقی تربت جام

پرده بندی دوتار در تربت جام

امروزه در تربت جام دوتارهایی در دو نوع هشت پرده و هجده پرده دیده می شود. در دوتار هشت پرده، ساز دارای هشت پرده و یک نیم پرده است. ولی در نوع هجده پرده بین هر پردة اصلی یک نیم پرده قرار دارد. در دوتار قدیمی نیز گاهی تعداد پرده ها بیش از هشت پرده بوده است.

غلامعلی پورعطایی دربارة دوتارهای قدیمی می گوید: یک دوتار بسیار قدیم ی در بیرجند دیدم که نُه دستان داشت. یک دوتار قدیمی در بوژگان در دست خان محمد سنگک دیدم که چهارده دستان داشت. دوتار قدیمی دیگری در تیمنک (سفلی) دیدم که چهارده دستان داشت. یک دوتار قدیمی دیگر در نزد حاجی خان بزدی دیدم که چهارده دستان داشت.