کتاب ترجمه الشموسالطالعه نوشته سیدحسین همدانی درودآبادی و ترجمه محمدحسین نائیجی از انتشارات کتاب جمکران است. کتاب الشموسالطالعه یکی از بهترین شروحی است که بر زیارت بسیار عظیمالشأن جامعه کبیره نگاشته شده، مؤلف گرانقدر این اثر فقیهی عارف و وارسته است که از دامن بزرگانی چون میرزای شیرازی و ملاحسینقلی همدانی سالها خوشههای معرفت چیده و معارف بلند زیارت جامعه کبیره با استناد به آیات و روایات و براهین استوار شرح و تبیین کرده است.
زیارت جامعه که میتوان گفت به تعبیری مهمترین سند امامشناسی شیعه است و توسط امام معصوم انشاء شده و آشنایی با آن مورد تأکید فراوان معصومین علیهمالسلام و بزرگان دین بوده است. نویسنده با تشریح مفاهیم این زیارت که مجموعهای از صفات و فضایل اهل بیت علیهم السلام را بازگو میکند، مستندات قرآنی و روایی متعددی برای هر فقره از آن بیان کرده است. وی بعد از نقل هر فراز از زیارت، ابتدا به توضیح مفاهیم پرداخته و سپس آیات قرآن را برای شرح آن به عنوان استشهاد ذکر کرده است. خواندن این اثر ارزشمند برای مخاطب آن، آشنایی با یک دوره از عمیقترین معارف تشیع را به دنبال خواهد داشت و ضمن مؤلف ضمن بیانات خود به برخی از مهمترین شبهات اعتقادی نیز به خوبی و مستند و مستدل پاسخ گفته است.
نکته قابلتوجه و برجسته کتاب که موجب لذت بردن خواننده از مطالعه کتاب میشود، این است که مولف احاطه بسیار خوبی بر ایات و روایات داشته و پیوسته و مرتبط با هم آورده است و عبارات زیارت را با مجموعهای از ایات و روایات تفسیر میکند و نتیجهگیریهای بسیار خوبی دارد.
آیتالله سیدحسین همدانی درودآبادی (متولد ۱۲۸۰ ق. همدان)، تحصیلات حوزوی خود را نزد اساتیدی همچون حضرات آیات: سید محمدحسن حسینی شیرازی، حبیبالله رشتی، حسینقلی همدانی و حسین خلیلی به اتمام رساند. از جمله فعالیتهای علمی او، تألیف آثاری با موضوعات علمی و اعتقادی است. «رساله نسک التلویث فی جواب أهل التثلیث»، «القسطاس المستقیم و عصاره الثقلین»، «عصاره الثقلین فی حقیقة النشأتین»، «التحفة الرضویه الشیعه المرتضویة»، «الشموسالطالعه من مشارق الزیارهالجامعه» و «ملخصالأصول فی دین آلالرسول» برخی از آثار او است.
بدان که حقیقت زیارت تشرف به محضر امام (ع) است و چون انسان را مراتبی است، اولین مرتبه جسمش و آخرین مرتبه وجود و حقیقت و اجزای ساختاری وی میباشد که مراتب وی را کامل میسازد و بزودی این کلمه را شرح خواهیم کرد و از آنجایی که پاکی انسان بر پاداشت حقیقت عبودیت در تمام مراتبش میباشد، به اینکه آنچه را داراست به مولایش بسپارد و در راه اراده وی صرف نماید، چنانچه معنای سخن حق تعالی «ما خلقت الجن و الانس الا لیعبدون»؛ ما جنیان و انسانها را جز برای عبادت نیافریدیم، همین است؛ پس به هر اندازه از این معنی غافل گردد و هوای خویش را به کار برد، طهارت و پاکیاش از بین میرود و در هر مرتبهای باید آنچه را که طهارت آن مرتبه را تأمین میکند، به کار برد.