مطالعه موردی زندان مرکزی کرمانشاه سال 1394
کتاب وضعیت کنترل مجرمین سابقه دار پس از آزادی از زندان: مطالعه موردی زندان مرکزی کرمانشاه سال 1394 اثر زهرا رازقی، به دسته بندی و شناسایی مجرمین سابقه دار، فاکتورهای مورد نیاز برای کنترل آن ها و مبحث حمایت از آنان می پردازد.
نهادهای کنترل و حمایت از زندانیان آزاد شده در این کتاب شامل پلیس پیشگیری اداره زندان ها و قانون و قانون گذار به عنوان سه مخاطب اصلی در پاسخ به سؤالات پرسشنامه انتخاب و پاسخ های آنان مورد ارزیابی و تحلیل داده ها قرار گرفته اند.
افزایش جمعیت و گسترش ارتباطات اجتماعی پدیده جرم را به لحاظ کمی و کیفی از رشد و پیچیدگی قابل ملاحظه ای برخوردار کرده است. به گونه ای که بخش عمده ای از مجرمین حرفه ای و سابقه دار پس از تحمل کیفر مجدداً مرتکب بزه می شوند. این روند موجب تجری مجرمین شده و جرایم ارتکابی را پیچیده تر و حرفه ای تر می گرداند. در این میان کنترل مجرمین حرفه ای و سابقه دار می تواند راهکار مؤثری برای جلوگیری از تداوم این روند باشد.
جرم شناسان مجرمین حرفه ای را در هشت دسته مختلف تقسیم بندی کرده اند، لیکن طبقه بندی بر اساس تکرار جرم صورت گرفته است که پلیس به آن نیاز دارد تا بتواند براساس استانداردهای تعریف شده اقدامات کنترلی خود را با ضمانت اجرایی لازم از سوی قوه قضاییه پیگیری نماید. به هر صورت از اجماع دیدگاه های مختلف چنین برمی آید که رفتار مجرمانه تا حد زیادی قابل اصلاح است.
بدیهی است هرکشور به نوبه خود برای محو پدیده های مجرمانه که حیات بشری را به مخاطره می اندازد از دیرباز تدابیر مختلف و متنوعی با توجه به مقتضیات درون سیستمی و شرایط زمانی و مکانی خود پیش بینی نموده است. در کشور ما عمدتاً تلاش ها بر تقویت سیستم قضایی در برخورد با اینگونه پدیده ها صورت گرفته که یک برخورد مجرد، غیرانتزاعی و در جهت مبارزه با معلول بوده است.
آنچه مسلم است پیشگیری یک مبحث صرفاً نظری نیست، بلکه از لحاظ حقوقی وجاهت کاربردی داشته که بایستی همه جانبه تر بررسی گردد.
بسیاری از افراد که به دلیل رفتار مجرمانه وارد زندان می شوند دارای خصوصیات و ویژگی هایی هستند که آن ها را مجدداً تشویق به رفتار مجرمانه می نماید. سؤالی که همواره برای متخصصان حقوق دانان و دست اندرکاران پلیس خصوصاً پلیس آگاهی مطرح است این می باشد که آیا آنان قابل اصلاح تربیت و کنترل هستند؟ آیا می توان آن ها را با شیوه ها و برنامه های از پیش تعیین شده تحت کنترل قرار داد؟ آیا کنترل نمودن آن ها موجب تغییر رفتار و اصلاح آنان خواهد شد؟
در پاسخ به این سؤالات دیدگاه های گوناگونی وجود دارد برخی متخصصان و دست اندرکاران پلیس آگاهی عقیده دارند زمینه ها و عوامل رفتار مجرمانه ریشه در عوامل وراثتی و زیست شناختی فرد مجرم دارد و در نتیجه رفتار قانون شکنانه آن ها به راحتی قابل کنترل نمی باشد و یا پلیس آگاهی به طور موقتی فقط می تواند تا اندازه ای آن ها را کنترل کند.
برخی دیگر نسبت به رفتار مجرمانه رویکرد نرم افزاری داشته و عقیده دارند مجرم بودن ناشی از ویژگی های شخصیتی است که در اثر تجارب دوران کودکی به وجود آمده است و از آنجایی که این رفتار ریشه در تجارب دوران کودکی دارد در شخصیت فرد تثبیت شده و به سختی در اثر تمرین های بسیار زیاد تا حد بسیار اندکی قابل تغییر است.
عده ای دیگر از متخصصان علوم روان شناسی و مشاوره عقیده دارند رفتار مجرمان حرفه ای و سابقه دار از طریق یادگیری و آموزش در فرد شکل گرفته است. شخص مجرم در اثر الگوبرداری از اطرافیان و یا دریافت پاداش به خاطر انجام رفتار مجرمانه به آن ها عادت کرده است.