جامعه امروزی به دلیل پیچیدگی‌ها و گستردگی خاص رشته پزشکی و وسواس بیمار برای بهبود کامل بیماری خود، نقش قراردادهای درمان در این میان به وضوح قابل لمس است. البته باید به این نکته اشاره نمود که امکان دارد قرارداد بین پزشک و بیمار یک قرارداد کتبی و یا یک قرارداد شفاهی باشد که در کتاب قراردادهای درمان در عرصه بین الملل به طور مفصل به توضیح ماهیت و شرایط این نوع قراردادها پرداخته شده است.

بررسی توافقی که بین بیمار و پزشک جهت برخورداری بیمار از خدمات فنی و تخصصی پزشک به عمل می‌آید آغاز تحلیل‌های حقوقی رابطه بین پزشک و بیمار است هرچند قرارداد تنها سبب ایجاد رابطه حقوقی نیست ولی باید به این نکته توجه نمود که قراردادهای درمان یکی از مباحث محوری جامعه امروزی است که کمتر به آن پرداخته شده است. وضعیت خاص قراردادهای درمان و شرایط و ویژگی های آن به گونه‌ای است که نمی‌توان آن ها را در چارچوب عقود معین مورد مطالعه قرار داد؛ از این رو به نظر می‌رسد که از نظر حقوقی، قرارداد درمان نوعی عقد نامعین است که با تکیه بر مفاد ماده ١٠ قانون مدنی، علاوه بر حاکمیت قواعد عمومی قراردادها، شرایط ویژه و تعهدات خاص قراردادهای درمان را نیز داراست که بر طبق توافق طرفین لازم الاجرا است.

نشر قانون یار به صورت تخصصی در زمینه انتشار کتاب های آموزشی و کمک آموزشی رشته های حقوق و علوم سیاسی فعالیت می کند. کتاب قراردادهای درمان در عرصه بین الملل از این مجموعه می تواند برای پژوهشگران، دانشجویان، داوطلبان آزمون های حقوقی و علاقه مندان به مباحث رشته حقوق مفید باشد.

گزیده کتاب قراردادهای درمان در عرصه بین الملل

قرارداد درمان مرکب از دو جزء «قرارداد» و «درمان» می‌باشد، که بعد از تعریف آن‌ها می‌بایستی برای تبیین بهتر موضوع، به تعریف مختصری از طرفین قرارداد درمان یعنی «پزشک» و «بیمار» نیز پرداخته شود.

البته باید به این نکته مهم اشاره نمود که در قراردادهای درمان همیشه طرف ارائه دهنده خدمات بهداشتی و درمانی الزاماً پزشک نیست و می‌تواند «درمانگاه» یا «بیمارستان» نیز باشد. ولی با توجه به اینکه در نهایت بیمار توسط یک پزشک و یا پزشکان شاغل در مراکز بهداشتی و درمانی مورد مراقبت قرار خواهد گرفت، درنهایت فقط به تعریف مختصری از پزشک و بیمار اکتفا می‌شود.

گفتاردوم: تعریف « قرارداد درمان» در ایران و دکترین
همانطور که پیشتر گفته شد « قرارداد درمان » نه تنها در قوانین موضوعه ایران تعریف نشده است بلکه در اغلب کشورهای اروپایی نیز به این مقوله پرداخته نشده است ولی با توجه به اینکه قراردادهای درمان، یکی از اقسام عقود نامعین مذکور در ماده 10 قانون مدنی است که هزاران مورد آن بین پزشکان و حِرَف وابسته به پزشکی و بیماران برای معالجه و ارائه خدمات پزشکی متنوع منعقد می‌گردد. در کتب فقهی نیز علی‌رغم اشاره به حقوق و مسئولیت مدنی و کیفری طبیب، تعریفی از قرارداد درمان نشده است.

یکی از اساتید حقوق ، قرارداد درمان را چنین تعریف نموده اند « قرارداد درمان قراردادی است شفاهی یا نوشتاری که بر اساس آن پزشک یا مرکز درمانی با بیمار توافق می‌کنند که در مدت معین (مدت زمان لازم) و در ازای دریافت مبلغ معین به تشخیص بیماری یا درمان وی مبادرت ورزند. » در تعریفی که دکتر محقق داماد از قرارداد درمان ارائه نموده‌اند مشاهده می‌شود که ایشان قرارداد درمان را احصاء به « توافق با بیمار، درمان در مدت معین، حق العلاج معین » نموده‌اند.

به نظر می‌رسد این تعریف خالی از اشکال نباشد، چرا که غالباً در مواقع اورژانسی مشاهده می‌شود که بیمار بدون شناخت از پزشک معالج خود و حتی پزشک بدون شناخت از بیمار خود اقدامات فوری را برای درمان با توجه به حساسیت شغلی خود انجام می‌دهد. به عنوان مثال:
بیماری توسط آمبولانس به اورژانس نزدیکترین بیمارستان وارد می‌شود و یکی از پزشکان مستقر در اورژانس به طور اتفاقی وضعیت بیمار را چک کرده و نسبت به ارائه خدمات درمانی اقدام می‌نماید. با این وجود این سوال مطرح می‌شود که آیا توافقی بین بیمار و پزشک صورت گرفته است؟ یا پزشک بر حسب وظیفه اقدام به درمان نموده است.

صفحات کتاب :

192

کنگره :

‏‫‬‮‭K3601‭‬

دیویی :

‏‫‬‭344/041‬

کتابشناسی ملی :

6111836

شابک :

978-622-229109-9

سال نشر :

1399