کتاب اتیسم به زبان ساده نوشته علی اشرف باقری و شهلا رضایی، به معرفی این بیماری و روش تحلیل کاربردی رفتار برای درمان اختلال طیف اتیسم، می پردازد. اتیسم اختلال عصب رشدی است که در سه سال اول زندگی کودک نمایان می شود. مهم ترین علائم آن نقص در برقراری ارتباط، مشکل در تعاملات اجتماعی، وجود الگوهای محدود و تکراری در رفتار، علائق و فعالیت ها است. بیماری اوتیسم (درخودماندگی یا Autism) یکی از بیماری های جدی گروه بیماری های رشدی اختلالات طیف اوتیسم است که در اوایل دوره کودکی (معمولا قبل از 3 سالگی) ظاهر می شود. هر چند علائم و شدت آن در افراد مختلف، متفاوت بوده، اما همه انواع اوتیسم برتوانایی برقراری ارتباط با دیگران توسط کودک، تاثیر می گذارد. نشانه های اختلال طیف اتیسم عموماً در سال سه زندگی قابل تشخیص هستند؛ اما اگر کودک در سطح بالاتری بوده و به همسالان غیر اتیسم خود شبیه تر باشد، این علائم ممکن است دیرتر شناسایی شوند. باید توجه داشت که اگر کودک دچار تأخیرهای رشدی شدید باشد؛ قبل از 18 ماهگی نیز این اختلال قابل تشخیص خواهد بود. نوزاد دارای این اختلال چندی پس از تولد متفاوت از سایر نوزادان به نظر می رسد. والدین معمولا اولین کسانی هستند که متوجه تفاوت فرزندشان با سایر کودکان می شوند. در ابتدا ممکن است والدین عدم پاسخگویی کودک به محیط اطرافش را به ناشنوایی او نسبت دهند؛ اما گاهی متوجه می شوند که فرزندشان مشکل شنوایی نداشته اما مانند سایر کودکان هم سنش نیز قادر به پاسخ دهی نیست. در این زمان بهتر است والدین به متخصص کودک یا متخصص بالینی ای که در زمینه اختلالات دوران کودکی تجربه دارد، مراجعه می کنند. نوزادان اتیستیک نسبت به نوزادان و خردسالان عادی، اطراف خود را با حواس چشایی، بویایی، لامسه و شنیداری دیرتر کشف می کنند. بدون ادراک های مناسب، این نوزادان توانایی برای تقلید و یادگیری از جهان شان را از دست می دهند. آن ها وقتی یاد میگیرند که غلت بخورند، بنشینند، سینه خیز بروند یا راه بروند، از الگوهای حرکتی غیرعادی پیروی می کنند. به دنبال آن، آن ها مهارت های مهم گفتاری، اجتماعی و حرکتی ظریف و درشت را از دست می دهند. با عدم توانایی برای ادراک و انتقال پیام های دقیق از محیط، کودک اتیسم میتواند میتواند مات و مبهوت بماند و یا برای ساعت ها جیغ بکشد. این کودکان اغلب رفتار های تکراری از خود نشان می دهند. آن ها برای احساس نه برای کشف محیط، بدن خود را حرکت می دهند یا اشیا را می چرخانند. تعاملات لذت بخش با بزرگشالان از قبیل غلغلک دادن، لولیدن و یا چرخاندن کودک برای تحریک حواس کمک کننده است. باید توجه داشت که اتیسم تاکنون درمان مشخصی نداشته است و هر خانواده ای در هر طبقه ی اجتماعی و اقتصادی می توانند فرزندی دارای اتیسم داشته باشند. به نظر می رسد که یک اختلال در سیستم عصبی که باعث عدم عملکرد صحیح مغز می شود در ایجاد این بیماری مؤثر می باشد. تعداد کودکان مبتلا به اوتیسم در حال رشد است. هر چند درمان و شفای کاملی برای درمان اوتیسم وجود ندارد، اما درمان جدی و به موقع اوتیسم تغییرات بزرگی در زندگی کودکان مبتلا به بیماری ایجاد می کند. این اختلال در بیماران اُوتیستیک باعث می شود که مغز نتواند در زمینه رفتارهای اجتماعی و مهارت های ارتباطی به درستی عمل کند. کودکان و بزرگسالان اُتیستیک در زمینه ارتباط کلامی و غیر کلامی، رفتارهای اجتماعی، فعالیت های سرگرم کننده و بازی دارای مشکل هستند. اُوتیسم یکی از پنج بیماری است که در مجموع به آن ها اختلالات نافذ رشد یا به اختصار پی دی دی می گویند. این پنج بیماری عبارتند از: اُتیسم، اختلال آسپرگر، اختلال عدم تمرکز دوران کودکی، اختلال رِت و اختلالات نافذ رشد که با معیارهای بیماری های ذکر شده مطابقت ندارند.
تنوع ژنتیکی، پیش تولدی و سرشتی افراد گوناگون موجب تفاوت های فردی آن ها می شود. بر این اساس هر فردی نسبت به محرک ها آستانه ی تحریک متفاوتی دارد و همه ی کودکانی که تحول طبیعی دارند و نیز کودکان طیف اتیسم در شیوه ی تجربه ی دنیا از طریق حواس شان منحصر به فرد می باشند. والدین، درمانگران و سایر مراقبینی که با کودکان اتیستیک در ارتباط هستند با معطوف ساختن توجه شان به این تفاوت های فردی می توانند به این کودکان، حتی کودکانی که بسیار انعطاف ناپذیر هستند، کمک کنند. از جمله تفاوت های فردی پردازش شنیداری و زبان است. منظور از پردازش شنیداری، روشی است که ما اطلاعات را می شنویم و درک می کنیم. برای درک آنچه می شنویم ابتدا لازم است بتوانیم بین صداهای مختلف و زیر و بمی آن ها تمایز قائل شویم و به عبارتی آن ها را رمزگشایی کنیم و صداها را بر اساس واژه ها و ایده هایی که توسط دیگران بیان می شوند درک کنیم. زبان شامل پردازش شنیداری و بیان افکار، ایده ها و پاسخ به دیگران می شود. مهم ترین مشکل پردازشی کودکان اتیستیک در محدوده ی پردازش شنیداری و زبان بیانی است. در مواردی این کودکان نمی توانند اطلاعات ورودی را پردازش نمایند و یا نمی توانند آنچه را در ذهن شان می گذرد، بیان نمایند و در مواردی نیز با هر دو مشکل مواجه هستند.