کتاب جوانان درباری و آرمانشهر، اثر سیدحمید روحانی؛ به روایت جذاب زندگانی جمعی از درباریان انقلابی و مسلمان میپردازد. موضوعی ناب و متناقضنما که بسیار کم از آن گفته و شنیدهایم. ماجرای تحولات روحی برخی از وابستگان دربار پهلوی و تلاش ایشان برای انقلاب از درون و زمینهسازی برای تشکیل حکومت اسلامی، مهمترین محور کتاب است.
در این روایت، سه شخصیت نقش کلیدی دارند:
شکلگیری عاشقانههایی پرجاذبه آن هم در کوران نهضتی مسلحانه برای تشکیل حکومت اسلامی و مشاهده فرایند تحولات روحی برخی از فرزندان دربار پهلوی، موضوعی جذاب و خواندنی است که در این کتاب با آن روبرو میشویم. ویژگی مهم و منحصر به فرد کتاب، غنای اسنادی است که هم از اسناد رسمی و هم مصاحبه با شاهدان و بستگان فعالان این قیام را شامل است.
نهضت امام خمینی(ره)، نخستین حرکت اسلامی در تاریخ معاصر بود که در راه براندازی نظام پادشاهی و تشکیل حکومت اسلامی آغاز و دنبال شد. تا آن روز حرکتهای سیاسی در ایران، چه حرکتهایی که جنبه دینی داشت، مانند نهضت تنباکو، نهضت مشروطه، حرکت مدرس، جنبش فداییان اسلام، نهضت ملی شدن صنعت نفت و چه حرکتهایی که جنبه ملی داشت، چون جنبوجوشهای گروهها و سازمانهای سیاسی مانند «جبهه ملی»و «نهضت آزادی» هیچیک با اندیشه براندازی و دگرگونی نظام حرکت نمیکردند. «فداییان اسلام» بهرغم تندرویهایی که داشتند،تنها آرمانشان اجرای قوانین اسلام در نظام پادشاهی ایران بود و سیزدهمین وزارتخانهای را که برای آن برنامه داده بودند، وزارت دربار بود! و در این برنامه، وظیفه شاه را چنین مشخص کرده بودند:
شاه در جامعه به منزله پدر در خانواده است، همان صفات و مزایای پدری که بایستی پدر نسبت به افراد خانواده داشته باشد تا پدر باشد، شاه بایستی نسبت به ملت دارا باشد تا شاه باشد و همان وظایفی که پدر بایستی انجام دهد تا پدری کرده باشد، شاه بایستی انجام دهد تا شاهی کرده باشد... شاه بایستی مسلمان و پیرو آل محمد و مروج اسلام و مذهب پیروان آلمحمد باشد، خود و رفتارش را کاملاً با قوانین اسلام و شیعه بیاراید.