زندگی پیامبران الهی به جهت پندآموزی، عبرت و همچنین آموزش رفتارها و تصمیمات یکی از بخشهای مهم قرآن را شامل میشود. در این میان بیشترین آیات مربوط به زندگی حضرت موسی (ع) میشود. یکی از این داستانها ماجرای دیدار حضرت موسی (ع) و حضرت خضر (ع) میباشد که در آیات 60 تا 82 سورهی کهف بیان گردیده است.
شبهات داستان ملاقات موسی (ع) و خضر (ع) بسیار زیاد است. از همان ابتدا که علتهای مختلفی برای علت دیدار بیان شده تا توضیحات حضرت خضر (ع) هنگام جدایی ایشان.
شخصیت حضرت خضر(ع) دارای پیچیدگیهای خاصی است. او شخصیتی است که به تعلیم پیامبری الوالعزم چون موسی (ع) میپردازد. علم تأویل میداند و رحمت خداوندی بر او ارزانی گشته است. او مأموریتهایی از جانب خدا دارد و هیچ انسان دیگری در قرآن مأمور به آن نشده است. به نظر بسیاری او یک پیامبر الهی با مسئولیتهای خاص در نظام تکوینی است. اما بسیاری از مفسران پیامبری او را نپذیرفتهاند و روایاتی نیز حرف ایشان را تأیید مینماید.
برای روشن شدن ابهامات و پیچیدگیها در کتاب حضرت خضر (ع) انسانی متفاوت یا متفاوت از انسان، به بررسی دقیق این شخصیت از دیدگاه قرآن، روایات و مفسران پرداخته شده است تا ماهیت وجودی ایشان روشن گردد. میخواهیم بدانیم آیا حضرت خضر(ع) پیامبری است که مسئول تعلیم به یک پیامبر اولوالعزم شده است؟ جایگاهش کجاست که کارهایی که از منظر حضرت موسی (ع) خطاست، او از جانب خداوند انجام میدهد؟ ماجرا چیست و حضرت خضر (ع) واقعاً کیست؟ آیا مشکل در اصل شناخت شخصیت حضرت خضر (ع) است که در فهم ماجرا مشکل ایجاد نموده است؟
نام تعدادی از ملائکه در قرآن آمده است. این هفت مورد به این شرح است:
1. جبرئیل (ع) یا روحالأمین: ایشان مأمور نزول وحی بودهاند. لفظ جبرئیل سه بار، روحالقدس چهار بار و روحالأمین یک بار در قرآن آمده است. در برخی موارد نیز لفظ روح برای خطاب به این ملک مورد استفاده قرار گرفته است.
2. هاروت: ایشان آموزگار سحر برای رفع فتنه سحر بودهاند و نامشان یک بار در قرآن آمده است.
3. ماروت: ایشان نیز آموزگار سحر برای رفع فتنه سحر بودهاند و نامشان یک بار در قرآن آمده است.
4. میکائیل (ع): این نام یک بار در قرآن آمده است. نام دیگر ایشان میکائیل است و به فرشته مسئول رزق و روزی شناخته میشوند.
5. مالک: ایشان نگهبان جهنم هستند و نامشان یک بار در قرآن آمده است.
6. ملکالموت: این فرشته مسئول قبض روح انسانها هستند و نامشان یک بار در قرآن آمده است.
7. عتید و رقیب: این نامها هر کدام یک بار در قرآن آمده است. ایشان مأمور ثبت اعمال خوب و بد انسانها هستند.