کتاب مرآت الأدوار و مرقات الأخبار (جلد دوم) pdf
مرآت الأدوار و مرقات الأخبار (جلد دوم)
در این دوره رواج و کاربرد فراوان زبان فارسی در کشورهایی همچون هندوستان و حکومت هایی همچون عثمانی جای بسی مباهات دارد. مصلح الدین محمد اگرچه در دربار عثمانی زندگی می کند اما آگاهی کاملی از تقابل بین حکومت صفویان و عثمانیان دارد و اجازه نمی دهد که هیچ گونه عصبیتی باعث خدشه دار شدن تاریخش شود و تلاش می کند تعادلی را در تمام تاریخ خود رعایت نماید. ناشناخته ماندن این تاریخ و نویسندۀ آن نیز می تواند از جنبه های اهمیت این کتاب باشد. در حالی که نوشتن چنین تاریخی از فردی که خود استاد علوم عقلی و نقلی است از یک طرف و همچنین نوع گزینش مطالب از منابع مورد استفاده و چگونگی بهگزینی آن ها از طرف دیگر می تواند از وجوه ممتاز این تاریخ باشد. این تاریخ در ضمن بیان وقایع تاریخی هر عصری به بررسی و شرح حال شعرا و دانشمندان و آثارشان که در دوره های مختلف وجود داشته اند، می پردازد و گاه به نقد و بررسی عقاید وآراء آن ها نیز می پردازد. از این دیدگاه تاریخ او شاید به نوعی تذکره نیز شباهت پیدا کند. این خصوصیت بیشتر دربارۀ شعرا و دانشمندان هم عصر او بیشتر مصداق پیدا می کند. این تاریخ از دیدگاه این که دارای نسخه بدل های فراوانی است حائز اهمیت است. زیرا اگر این تاریخ مربوط به قرن هشتم بود جای بحث نداشت. اما این که نسخه ای متعلق به قرن دهم باشد و دارای این تعداد نسخه بدل باشد، مهم است واین خود می تواند دلیل مورد توجه بودن این تاریخ باشد. این تاریخ دارای دو شعبۀ نسخه نویسی است: یک گروه نسخه هایی است که تعصبات و عقاید دینی در نگارش آن ها نقش داشته است. چرا که قسمت های مهمی از نسخه را حذف کرده اند. مثلا در این گروه از نسخه ها قسمتی از تاریخ که مربوط به امامت ائمه شیعه بوده است، حذف شده اند. اما در گروه دیگر نسخه ها این اقدام صورت نگرفته است. هر کدام از این دو گروه نسخه ها در حوزۀ عقیدتی خاص نوشته شده اند و ما در تصحیح این متن مرز میان این دو گروه نسخه ها را رعایت کرده ایم که در زیرنویس ها این موارد را مشخص کرده ایم. مولف اگرچه در ابتدای تاریخش از منابع و مآخذی که سود برده است، نام می برد، اما در درون متن نیز از آثاری نام می برد که غیر از منابع اولیۀ اوست. مولف در بیان نقل قول ها نام منبع و نویسندۀ آن را ذکر می کند و مضامین تاریخ خود را به آن ها مستند می گرداند. مولف زمانی که به بیان مسایل فقهی و علمی می پردازد گاه اگر نظری را که عنوان می کند که با نظرات او مخالف است، به نقد و بررسی آن نظریات می پردازد و عقیدۀ خود را نیز مطرح می کند.
