کتاب خداشناسی نوشته محمدحسن قدردانقراملکی توسط سازمان انتشارات پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی منتشر شده است؛ نخستین جلد از مجموعه پاسخ به شبهات کلامی با عنوان خداشناسی به نقل و نقد شبهههای متعدد در عرصه خداشناسی پرداخته است.
خواننده با مطالعه کتاب خداشناسی با دلایل خداشناسی، اصل توحید و همچنین صفات خدا با بیان کوتاه و به صورت مستدل و مبرهن و در عین حال ساده آشنا میشود. همچنین به سستی شبههها و پرسشهایی که در این مقوله در سدههای گذشته و معاصر مطرح بوده پی میبرد.
این کتاب در پنج فصل با عناوین: کلیات، ادله خداشناسی و نقد شبهات دیگران، دلایل و شبهات ملحدان و نقد آنها، پاسخ شبهات توحید و پاسخ شبهات درباره صفات خدا تدوین شده است.
ضرورت بحث خداشناسی، امکان اثبات خدا، پاسخ فلسفی، امکان و وجوب، طریق استقامت، همزمانی علت و معلول، معنای افلاطونی، توحید در خالقیت، فرق اسم و صفت، هدایت و اضلال از موضوعاتیاند که در این اثر به آنها پرداخته شدهاست.
رویکرد کتاب پاسخ به شبهات کلامی - دفتر اول: خداشناسی، هر چند نقد شبهات است، اما نقد شبهات بدون ارائه و اثبات اصل موضوع یعنی وجود خداوند و توحید میسور نیست، لذا به صورت اجمال و ساده نخست براهین خداشناسی و توحید به منصه اثبات میرسد، آنگاه در ذیل هر برهان شبهههای آن نیز مورد تحلیل و ارزیابی قرار میگیرد.
از منابع مورد استناد در تألیف این اثر میتوان به مراحل احساسی اندیشه در جامعهشناسی، اسلام و مسلمانی، عرفان و فلسفه، چندگونگی و آزادی در اسلام، راه طی شده، علم در تاریخ، کلیات فلسفه و روشهای علوم اجتماعی اشاره کرد.
اگر فردی در حق کسی نیکوکاری و احسان کند و نعمتی اعطا نماید، عقل حکم میکند شخص متنعم در حد مقدور و به حسب مقدار نعمت و انگیزه احسانکننده، از او سپاس، تشکر و قدردانی نماید و ترک چنین خصلتی را عقل ناپسندیده، مذموم و ناسپاسی میشمارد.
حال سوال این است انسان از نعمت وجود سلامتی، ذهن، عقل و همچنین نعمتهای مختلف و بیکران دنیا برخوردار است، آیا لازم است که از هستیبخشی خویش و نعمتهای او سپاس و تشکر نماید یا نه؟
عقل در اصل وجوب سپاس تردیدی به خود راه نمیدهد، ولکن نعمت و هستیبخش خویش و آفریننده این جهان باعظمت را اول باید شناخت تا بتوان از او تقدیر و سپاس کرد.