کتاب روسیاهی با یقه سفید، اثر جواد کجوری؛ با قلمی روان و جذاب کوشیده است به موضوع نسبتسنجی فساد اقتصادی در ایران با دیگر کشورها؛ موقعیت، موانع و راهکارها با تأکید بر انواع نقش مردم به ویژه جوانان پرداخته تا ذهن مخاطب را بهتر و بیشتر با آن آشنا سازد.
پژوهش حاضر در این راستا به دنبال ارایه وضعیت کلی مفاسد اقتصادی در جمهوری اسلامی، سعی خواهد کرد نشان دهد مقابله با فساد هم در نظر و هم در عمل با رویکرد انقلاب اسلامی شدنی است و در این زمینه، دانشجویان، مسئولان و سایر مردم هر کدام وظایفی دارند.
۱. وضعیت کلی فساد در مقایسه با سایر کشورها
امروزه برای سنجش میزان فساد در سطح یک کشور و برای امکان مقایسه وضعیت کشورها در قبال هم از شاخصهای مختلفی استفاده میشود. در اصطلاح اقتصادی، شاخص عبارت از عددی است که میانگین ارزش مجموعهای از اقلام مرتبط با یکدیگر را بر حسب درصدی از همان میانگین در دوره یا سال پایه بیان کند.
اصولا برای سنجش فساد دو روش وجود دارد: ۱. روش اول مبتنی بر مصاحبه و پرسشنامه است که در آن به بررسی پیشفرضها و نگرشهای افراد در مورد فساد پرداخته میشود. طبیعتا از چنین طریقی نمیتوان انتظار تحصیل اطلاعاتی کاملا درست و معتبر را داشت.
۲. روش دوم مبتنی بر جمع آوری اطلاعات از منابع رسمی است. در مورد روش اول، اطلاعات مربوط به فساد را میتوان از شاخصهایی که در این زمینه از سوی برخی سازمانهای بینالمللی از جمله سازمان شفافیت بینالملل و بانک جهانی، ارایه میشوند دریافت کرد. این شاخصها به صورت سالانه و بر مبنای روشهای ذهنی متعددی محاسبه میشوند و حاصل از نظر سنجیهایی هستند که بر این اساس انجام شدهاند.