کتاب بر این رواق مقرنس pdf

درباره شعر علی معلم باید بدانیم که شعر او دو وجه دارد:

وجهی عام که به زبان خواص است و وجهی خاص که به زبان عوام نزدیک تر است. وجه نخست شامل مثنوی است و وجه دوم شامل غزلیات، قطعات و قصاید. معلم در مثنوی های خود نوآوری بنیادینی را در امتداد قالب های شعر کلاسیک پی افکنده است. به کار گرفتن اوزان غزل و قصیده در مثنوی و رویکرد به فضای شعر نیمایی، ضمن حفظ موازین کلاسیک، تعریفی فشرده از شعری است که معلم به ادبیات دهة اخیر عرضه داشته است.

در اشعار معلم، تقریباً هیچ گاه به بیت یا مصراعی بر نمی خوریم که در آن ها وجه ادبی فدای حوادث و جریانات و هیجانات سیاسی و اجتماعی و... شده باشد. او تأثیر سنّت هزار و اند سالة شعر فارسی را به نحوی بسیار شگفت انگیز و زیاد در شعرش عرضه می کند. شعر او به واسطة نظم ممتاز، دیدگاه فکورانه و بینش عمیق شاعر، ممتاز و مشخص شده است. اما به گفتة سعید هوشنگی و اکبر بهداروند به کارگیری تعبیرات مستعمل و تکراری، یکی از کاستی های موجود در غزل معلم است.

استفاده از صحنه های خیال دیگر شاعران، از نمودهای دیگر نقص کلام وی است؛ به ویژه در غزل ها. دکتر صابر امامی می گوید: «آفرینش و توجه به اسطوره های خلقت، از مضمون های اساسی شعر معلم است.» از سوی دیگر محمد کاظم کاظمی در نقد اشعار معلم بیان می کند: «علی معلم یک سلسله هنرنمایی های زبانی دارد که بعضی شان اندک اند اما مجموعة این ها، زبان او را متمایز و پُربار ساخته است. وجه مشترک همه این کارهای زبانی، خارج ساختن جمله از ساختار عادی و هنجار آن است.» جواد صالحی می گوید: «به گمان من، شعرهای این شاعر، مثل شاعران سبک هندی، برخوردار از ابهامی است که شاعر به عمد در شعرهای خود اعمال کرده است، و این ابهام ناشی از دیدگاه معرفت شناسی اوست و...»

در این کتاب همچنین شاعران و نویسندگان دیگری نیز به نقد و تحلیل اشعار علی معلم پرداخته که از میان آن ها برخی یک شعر را برگزیده و آن را مورد نقد قرار داده اند. گزیده متن «... جز آنکه در انکار می تند، هر که سر سوزن ذوقی داشته باشد، علی معلم دامغانی را می شناسد و به حق او در شعر دهة اخیر معترف است. شاعری که سال ها خلوت گزیده بود و در فروردین 1358 آفتابی شد، با شعری که در امتداد شهر کهن بود بی آنکه کهنه باشد، و نو بود و از شعر نو بهره ای تمام داشت، بی آنکه شاعرش با نیما و پس از نیما موافق باشد.