کتاب بررسی موسیقی در آیین مهر اثر جهانگیر دانای علمی توسط انتشارات سوره مهر منتشر شده است. در بیشتر مراسم و آدابی که در گذشته مرسوم بوده، موسیقی جزئی جدانشدنی از آن ها محسوب می شده است؛ چه هنگام کار و کوشش، نظیر کشاورزی و دامداری، یا در جنگ و پیکار و جشن و سرور و بالاخره در میدا نگاه کشتی که موسیقی و سازهای مربوط به آن نقشی اساسی در رویارویی با دو کشت یگیر یا چند حریف قدر ایفا می کرد.
کشتی یکی از ورزش های بازمانده از گذشته های دور است که در حقیقت ورزش ملی این سرزمین محسوب می شود. در شمال ایران، به علت کثرت انواع کشتی، نام های مختلفی برای آن ها در نظرگرفته اند که در اصل از یک قانون و آداب خاص پیروی می کنند، اما در نحوه اجرا اندکی با هم متفاوت اند. نواختن آهنگ، با سازهای مخصوص، حال و هوایی خاص به این رسم پارینه می دهد.
در ابتدا، در نظر داشتم تحقیقاتی در زمینه آهنگ و موسیقی و ارتباط آن با ورزش کشتی انجام دهم. با مطالعه بیشتر در این زمینه، دریافتم با نادیده انگاشتن ریشه کهن این ورزش ملی، که می توان آن را در آیین مهر یا میترا جست، حق مطلب ادا نخواهد شد.
مطالب این کتاب حاصل تحقیقاتی است که در موقعیتها و زمانهای مختلف انجام گرفته است. هنگامی که دربارهی موضوعات تاریخی، اجتماعی و فرهنگی مردم گیلان و مازندران، از گذشتههای دور تا کنون، تحقیق شده است، نویسنده متوجه شده است که موسیقی و سوژههای مورد نظر چنان در هم تنیده شده است که جدا کردن آنها از هم امکانپذیر نیست؛ چنانکه موسیقی و آیین مهر جزء تفکیکناپذیر آداب و رسوم کشتی در گیلان و مازندران بود و موسیقی در جنگهای مردم گیلان و مازندران همچون سلاح کاربرد داشت؛ مثلاً، حکام مازندران، که به دستور مغولان برای فتح قلعه گردکوه رفته بودند، تحت تأثیر شعر و موسیقی قطب رویانی محاصره را ترک کردند و به زادگاه خود بازگشتند.
آنچه پیش رو دارید حاصل سالها تحقیقات میدانی و دیدار حضوری با افرادی است که اطلاعات گرانمایهای درباره این موضوع داشتند. علاوه بر آن، از منابع زیادی در این زمینه بهره بردهام که در پایان هر بخش به آنها اشاره شده است تا علاقهمندان برای کسب اطلاعات بیشتر به آنها مراجه کنند.