کتاب کلیله و دمنه کتابی است از اصل هندی که در دوران ساسانی به فارسی میانه ترجمه شد. کتاب کلیله و دمنه کتابی پندآمیز است که در آن حکایت های گوناگون (بیشتر از زبان حیوانات) نقل شده است. نام آن از نام دو شغال با نام های کلیله و دمنه گرفته شده است. بخش بزرگی از کتاب اختصاص به داستان این دو شغال دارد. اصل داستان های آن در هند و در حدود سال های ۱۰۰ تا ۵۰۰ پیش از میلاد به وقوع می پیوندند.
گزیده ای از کتاب کلیله و دمنه (جلد دوم):
رأی به برهمن گفت: شنیدم چگونگی نگهداری خود از نیرنگ دشمن و پرهیز از دورویی او که دوری کردن از آنها لازم و واجب است. اکنون بیان کن مثل کسی را که تلاش زیادی می کند تا چیزی را بدست آورد ولی پس از رسیدن به هدف سهل انگاری کرده و آن را تباه نموده و یا از دست می دهد.
برهمن گفت بدست آوردن هرچیزی آسان تر از نگهداری آن است، چه بسیار چیزهای با ارزش که اتفاقی و با کمک روزگار بدون تلاش و زحمت بدست آمده. ولی نگه داری آن به اندیشه روشن و تدبیر و خرد درست بستگی دارد. و هرکه در میدان عقل و خرد پیداه باشد و به دور اندیشی و احتیاط کاری آراسته نباشد، آنچه را که به هر راهی بدست آورده به راحتی از دست خواهد داد و برای او غیر از حسرت و پشیمانی چیزی باقی نخواهد ماند. همچنان که لاک پشت بدون زحمت بوزینه ای را در دام کشید و به خاطر کم عقلی و سهل انگاری او را از دست داد. رأی گفت چگونه، برهمن جواب داد:
آورده اند در جزیره ای بوزینه های زیادی بودند که شاهی قدرتمند و با سیاست داشتند به نام کارداناه، که فرمان او برای همه اثر گذار و عدل او فرا گیر بود. چون روز های جوانی که بهار عمر و زمان کامرانی است به سر آمد ضعف و پیری در حال او به وجود آمد و اثر خود را در قدرت و نور چشم او برجایی گذاشت. عادت زمانه و روزگار همین است که تازگی و جوانی را به پژمردگی و پیری تبدیل می کندو خاری و فقر و درویشی را بر عزت توانگری و ثروت برتری می دهد و جوانی را به پیری و توانگری را به فقیری می کشاند.
کنگره :
PIR8365 /ز365ک8 1393
شابک :
978-600-136-223-1