کتاب اندیشه در بحران (دفتر اول)
فروید و فرویدیسم در نگاهی کوتاه
معرفی کتاب اندیشه در بحران (دفتر اول)
کتاب اندیشه در بحران (دفتر اول) به بررسی اندیشه فروید می پردازد. زیگموند فروید مبدع روانکاوی و یکی از شخصیت های مؤثر در تکوین روانشناسی مدرن است. آرا و آثار فروید تأثیراتی در مباحث انسان شناسی، اسطوره شناسی، نقد ادبی و هنری، تحلیل سیاسی، تئوری های تعلیم و تربیت، تئوری های فرهنگ و علوم اجتماعی مدرن نیز داشته است.
زیگموند فروید تئوریسین و روانشناس مدرنیستی است که در تعریف خود از بشر مدرن و مفروضاتی که در هیئت روانکاوی ارائه کرده است، بحران مدرنیته و عالم مدرن را نیز بازگو و عیان کرده است. فروید تئوریسینی مدرنیست است، اما ظهور آرای فروید به دورانی تعلق دارد که غرب مدرن وارد بحران انحطاطی خود شده و مدرنیته به تمامیت رسیده است.
این وضع و حالت بحرانی در آرای فروید و فرویدیسم ظاهر شده است و در متن تعلقات عمیق مدرنیستی او خود را نشان می دهد. زیگموند فروید روانشناس بود و روانکاوی را ذیل روانشناسی مدرن تأسیس کرد، اما دامنه نفوذ فرویدیسم بسیار فراتر از صرف قلمرو روانشناسی است و وجوهی از وضع اندیشه و فرهنگ مدرن در دوران بحران انحطاطی را بازمی تاباند و بر آن تأثیر می گذارد.
گزیده کتاب اندیشه در بحران (دفتر اول)
فروید توتم را نمادی از احساس گناه نسبت به قتل پدر و حرمت‌گذاری به آن و تابو را نیز قاعدهٔ وضع‌شده‌ای به منظور جلوگیری از تکرار ماجرای قتل پدر می‌داند. فروید مدعی است ماجرای قتل پدر و احساس گناهِ پیامد آن در ناخودآگاه هر فرد انسانی وجود دارد و در پروسهٔ تطور روانی هر کودک در ذهن او تجربه می‌شود. از نظر فرویدیسم، دین و اخلاق محصول تعمیم توتم و تابو هستند.
بدین‌سان، فروید می‌کوشد عقدهٔ اودیپ را محصول یک اتفاق واقعی در زندگی نیاکان جنگل‌نشین بشر (یعنی واقعهٔ قتل پدر) بداند و بر پایهٔ عقدهٔ اودیپ و توتم و تابو، تفسیری سکولارـ اومانیستی از دین و اخلاق ارائه دهد. تئوری فروید درخصوص توتم و تابو در تفکر اومانیستی و تفسیر بیولوژیک‌ـ داروینی فروید از انسان ریشه دارد. آنتونی استور در توضیح آرای فروید در کتاب توتم و تابو چنین می‌گوید:
کتاب توتم و تابو که شامل چهار فصل است و در ابتدا جدا از هم نشر یافت و در ۱۹۱۳ به صورت یک جلد منتشر شد. منابع اصلی فروید بحث و فحص‌های مردم‌شناسی داروین در کتاب هبوط انسان، کمان طلایی اثر سر جیمز فریزر و نظریه‌های رابرتسون اسمیت و ج.ج.آتکینسون بود. این منابع امروزه جزئاً یا کلاً از اعتبار افتاده‌اند. توتم نشانهٔ نمادین گروه اجتماعی خاصی در درون قبیله بوده است.
ممکن بوده است به صورت حیوان یا در موارد کمتری یک درخت یا پدیده‌ای طبیعی مانند باران باشد. توتم شیئی مورد تقدیس یا پرستش بوده و تابو (محرمات) قوانینی بوده که کشتن، خوردن و گاه حتی لمس کردن توتم را ممنوع می‌کرده‌اند. اما در مراسم جمعی قبیله می‌شده است که طی مناسکی حیوان توتم را قربانی کنند و حتی به صورت مائدهٔ قدسی آن را بخورند.
