نگاهی به آثار موجود دربارهی کارست نشان میدهد که اغلب کتابهای ترجمه و تألیفی مرتبط باکارست بر پیدایش، تغییر و توسعه کارست تمرکز داشته و بیشتر مبانی نظری مرتبط با کارست را بیان کردهاند. و وجود کتابی با نگرش پژوهش میدانی توجه خوانندگان را به خود جلب خواهدکرد. از این رو کتاب تکتونیک فعال و کارست با این نگرش انتخاب شد. از ویژگی های مثبت و قابل توجه این کتاب، ارائه مثالها به صورت مطالعه موردی است که امکان شناخت و آگاهی بهتری از نحوه کنترل و عملکرد سیستماتیک میدانهای تنش در تشکیل، توسعه و تغییرشکل سیستمهای کارستی را برای خواننده و پژوهشگر فراهم کردهاند. توجه به جنبههای عملی آسیستماتیک میدانهای تنش در تشکیل، توسعه و تغییرشکل سیستمهای کارستی را برای خواننده وپژوهشگر فراهم کردهاند.
کتاب تکتونیک فعال و کارست برای دانشمندان، خبرگان، کارشناسان و دانشجویان فعال در زمینه علوم کارست، تکتونیک، ژئومورفولوژی و دیرینه لرزهشناسی نگاشته شده است. این کتاب سعی دارد تا دانش حاصل درباره ارتباط بین کارست و تکتونیک فعال را ساماندهی و روشهای جدید مطالعه و پژوهش این ارتباط را ارائه کند.
فصول کتاب به شرح زیر است:
فصل اول با دیباچهای مختصر به موضوع کارست و تکتونیک پرداخته است. این فصل تاریخچه کوتاهی از پژوهشهای صورت گرفته در زمینه ارتباط « کارست و تکتونیک» را ارائه می دهد. به این ارتباط حتی در کارهای اولین کارست شناسان اواخر سده نوزدهم اشاره شده است. اگرچه در طی سه دهه
گذشته مطالعه و بررسی تکتونیک فعال و ژئودینامیک کنونی نواحی کارستی، موضوع پژوهش و انتشار منابع گوناگون بوده، ولی این مبحث در یک مجموعه تخصصی و خاص کارست تکتونیک ساماندهی نشده است. ما امیدواریم با ارائه این کتاب، به ویژه با ارائه آثار کمتر شناخته شده از پژوهشگران شرق اروپا که مورد علاقة خوانندگان خواهد بود، سهم قابل توجهی در این زمینه داشته باشیم.
فصل دوم نظریهها و مفاهیم اساسی مرتبط با میدانهای تنش تکتونیکی را مورد بحث قرار میدهد و روشهای عملی و میدانی را برای بررسی ارتباط
«تنش تکتونیک در درزه ها و شکستگی ها و تأثیر آن ها بر فرایندهای کارستی» معرفی می کند. اطلاعات نظری پایه در مورد ناهمسانی الکتریکی سنگها و سازوکار زمین لرزه در پوسته زمین به عنوان پدیدههایی که نقش زیادی در آرایش درست زمان و فضا در میدان های تنش تکتونیک بازسازی شده دارند، ارائه شده است. توالی زمانی میدانهای تنش بازسازی شده برای درک تکامل فرایندهای کارستی و ارزیابی درست و صحیح موقعِ کنونی درنواحی کارستی بسیار مهم است. در ادامه این فصل، چند مطالعه موردی از بلغارستان، آلبانی، کوبا و فرانسه ارائه شده است. این مطالعات موردی شناخت و آگاهی بهتری از نحوه کنترل و عملکرد میدانهای تنش در مسیرهای زهکشی آب، تشکیل مجاری و سیستمهای غار فراهم کردهاند. یکی از جنبههای عملی چنین مطالعاتی معمولاً با مباحث آب شناسی و مشکلات منابع آب و آلودگی آنهاارتباط دارد. با این وجود، مسئله عملی و کاربردی دیگر در پژوهشهای سیستم های کارستی (به ویژه کارست های فعال)این است که این دانش، آگاهی و شناخت درستی در مورد جوان ترین میدان تنشهای کنونی ارائه میدهد که خود سهم هوشمندانه و کم هزینهای برای طراحیهای مناسب جهت کنترل شکستگیهای غیرطبیعی در میدانهای نفت و گاز دارد.
فصل سوم به روشهای مطالعه آثار رویدادهای لرزه زمین ساختی در غارها اختصاص داده شدهاست. سیستمهای کارست محیط مناسبی برای تعیین پارامترهای هندسی و مکانیکی و سن آنها فراهم می آورند. در این فصل، روشهای مطالعه ژئودینامیک کنونی در قلمروهای کارستی و روش شناسایی پیچیدة آن ها ارائه شدهاند. این روش ها، تجزیه وتحلیل جهت فضایی غارسنگهای (غارنهشتهها)تغییرشکل یافته، اندازه گیری ها و پایش ابزاری، مدل سازی مکانیکی و تعیین سن مطلق غارسنگهای تغییرشکل یافته را شامل می شوند. مطالعات موردی از نواحی کارستی مختلف در بلغارستان آورده شدهاند. در این راستا نقش مهم دینامیک و جابه جایی خود بلوک تکتونیکی طی فرایند گسیختگی و جابه جاشدگی در امتداد هر گسل فعال نیز مشخص شده اند.