مدیریت ریسک به واسطه ماهیت آیندهنگری، یکی از ابزارهای مهم در مقابل کاهش آسیبپذیری زیرساختهای ملی در بروز تهدیداتی است که با پیشرفت علوم، گستردهتر و پیچیدهتر میشوند. ماهیت میانرشتهای ریسک موجب میشود از علوم مختلف در تحلیل و ارزیابی ریسکها استفاده شود.
بر این اساس، کتاب ارزیابی ومدیریت ریسک با رویکرد حفاظت از زیر ساخت های حیاتی سعی دارد تا ضمن ارائه مسیر راه شناسایی و توصیف ذاتی زیرساختهای حیاتی، با ارائه دستورالعمل اجرایی در حوزه ارزیابی و مدیریت ریسک، به شناسایی تهدیدات و نیز راهکارهایی برای کاهش آسیبپذیریها و حفاظت از زیرساختهای حیاتی کشور بپردازد.
کتاب ارزیابی ومدیریت ریسک با رویکرد حفاظت از زیر ساخت های حیاتی در شش فصل تنظیم شده است: فصل اول: به ادبیات حوزه پدافند غیرعامل براساس اسناد بالادستی در این حوزه پرداخته است.
فصل دوم، موضوع توصیف ذاتی زیرساختها و داراییها را مطرح میکند. فصل سوم، موضوع تهدیدشناسی و ابعاد مختلف آن را تشریح میکند. فصل چهارم، موضوع آسیبپذیری به لحاظ ادبیات نظری آن و جنبههای ارزیابی آن را تشریح میکند. فصل پنجم، به موضوع ارزیابی و مدیریت ریسک اختصاص دارد. فصل ششم، موضوع حفاظت از زیرساختهای حیاتی مدنظر را مطرح میکند.
زیرساخت
برای واژه زیرساخت تعاریف متعددی وجود دارد. دایرهالمعارف و بستر این واژه را چنین تعریف میکند: «سیستمی از تاسیسات عمومی یک کشور، ایالت یا منطقه را زیرساخت میگویند.»
و همچنین «زیرساخت، منابع موردنیاز برای انجام یک فعالیت میباشد.» و نیز «زیرساخت شالوده اساسی و چارچوب بنیادی یک سیستم و یا یک سازمان است.»
کمیسیون حفاظت از زیرساختهای بحرانی آمریکا، زیرساخت را چنین تعریف میکند:«شبکهای از سیستمها و فرآیندهای مستقل، اغلب در مالکیت بخش خصوصی و ساخته دست بشر که به صورت مشارکتی و سینرژیک برای تولید و توزیع جریان پیوستهای از کالاها و خدمات ضروری عمل میکنند.» زیرساختهایی که از نظر کمیسیون، کمبود ظرفیت یا تخریب آنها بر امنیت اقتصادی و سیاسی کشور تاثیر مخرب دارد عبارتند از: ارتباطات مخابراتی، سیستمهای مربوط به نیروی برق، نفت و گاز طبیعی، خدمات بانکداری ومالی، حمل و نقل، سیستمهای تامین آب، خدمات دولتی و خدمات اضطراری