کتاب حیوانی که می خندد pdf

ادبیاتِ هر سرزمینی آکنده از قصه ها و افسانه های شنیدنی است؛ افسانه هایی که هریک حاکی از سیر اندیشه ها، باورها و تجربه های مردمان اعصار دور و آیینه های تمام نمای فرهنگ و تمدن اقوام و ملل اند.

در این میان، افسانه های تمثیلیِ حیوانات، بخش عمده ای را به خود اختصاص داده اند. این قسم از افسانه ها، از دیرباز و در تاریکی های تاریخ تمدن بشری، به دایرهٔ تفکرات انسان راه یافته و تاکنون نیز جایگاه خود را حفظ کرده اند، زیرا ارتباط انسان با حیوانات از بدو تاریخ آغاز شده است.

این ارتباطِ بسیار ساده حتی باعث شده انسان نگرشی خاص به حیوانات پیدا کند و گذشته و آینده خود را در پیوند با آن ها ببیند. تناسخ و باور به حلول روح انسان در حیوانات و بسیاری از اندیشه های خرافی دربارهٔ حیوانات از این نگرش ناشی شده است؛ پس بی تردید انسانی که همواره با جانوران تعامل داشته و برای بقا وابسته به آن ها بوده است از این موجودات به عنوان ملموس ترین ایده ها در خلق افسانه ها و داستان های عبرت آموز و خواندنی استفاده کرده است.

بیشتر این افسانه ها با شخصیت بخشی به حیوانات و نمایش آن ها مانند موجوداتی کاملا انسانی شکل گرفته اند و در بسیاری از آن ها زبان تمثیلی و اغلب طنزی به کار رفته تا حیوانات را کاریکاتور یا نمادی از انسان جلوه دهد و بتواند رذایل اخلاقی و تناقضات موجود در روابط انسان ها را به نقد بکشد.

به عبارتی، طنز، با خاصیت تیغ جراحی، زخم های عفونی روح بشر را می شکافد و منشأ دردهای معنویِ انسان را به رخ می کشد و با این شیوه، به حکم همیشگیِ خود، در اصلاح جامعه یاری می رساند. این شگرد ویژگیِ مشترک بسیاری از آثار ادبی جهان در مقولهٔ افسانه های حیوانات به شمار می آید. بررسی شگردهای به کار رفته در طنز این حکایات، راه های تازه ای را در مسیر رمزگشایی از ابعاد هنریِ آثاری از این دست پیش روی مخاطبان قرار می دهد.

زینب کوشکی در کتاب «حیوانی که می خندد» کوشیده است جنبه های طنز در «کلیله و دمنه» فارسی را طنز در افسانه های ازوپ، نویسنده یونان باستان که قصه های کودکانه و افسانه های عبرت آموز می نوشت مقایسه کند و وجوه اشتراک و افتراق آن ها را معرفی نماید.


گزیده کتاب:
در عموم افسانه ها با شخصیت بخشی به حیوانات آن ها را به شکل موجوداتی با خصایص کاملا انسانی معرفی می کنند، زبان تمثیلی غیر جد و به عبارتی زبان "طنز " غیر مستقیمی به کار رفته است تا حیوانات را به منزله کاریکاتوری از انسان، با همه خصایص بد و خوب انسانی، به نمایش در آورد و به این وسیله به نقد و نکوهش غیر مستقیم رذایل اخلاقی و تناقضات موجود در جوامع بپردازد.

به عبارتی، طنز، با خاصیت تیغ جراحی، زخم های عفونی روح بشر را می شکافد و منشا دردهای معنوی انسان را به رخ می کشد و با این شیوه، به حکم همیشگی خود، در اصلاح جامعه یاری می رساند. این شگرد ویژگی مشترک بسیاری از آثار ادبی جهان در مقوله افسانه های حیوانات به شمار می آید.