کتاب از نسل بنی آدم جستاری تحلیلی پیرامون نقش DNA در تعیین نَسَب
معرفی کتاب از نسل بنی آدم جستاری تحلیلی پیرامون نقش DNA در تعیین نَسَب
کتاب از نسل بنی آدم جستاری تحلیلی پیرامون نقش DNA در تعیین نَسَب نوشته مریم سعادت دورابی کاری از انتشارات کلیدپژوه اثری است در تحلیل نقش DNAو علم ژنتیک در تعیین نسبت خونی و هویتی افراد.
یکی از روش‌های جدید در علم حقوق، روش تشخیص هویت ژنتیک است که از علم زیست‌شناسی وارد علم حقوق شده و بسیار مورد توجه قرار گرفته است. این روش در آیین دادرسی کیفری، روش تشخیص هویت ژنتیک، به عنوان دلیل اثبات دعوی مورد استفاده قرار می‌گیرد و در زمره دلایل عینی به شمار می‌رود. نتایجی که از آزمون‌های DNA در مراحل مختلف تحقیقات ابتدایی و دادرسی به قضات ارائه می‌شود بسیار معتبر است. به گونه‌ای که اگر با ادله‌های سنتی در تضاد باشد، امکان رد یا شبهه در مورد صحت ادله سنتی وجود دارد.
از طرفی نسب ماهیتی است ذهنی و تجریدی که از امری تکوینی یعنی خلق شدن یک انسان از نطفه انسانی دیگر انتزاع می‌گردد که در واقع مبین هویت هر فرد و تعیین‌کننده رابطه او با افراد خانواده خود و سایرین بر مبنای آثار شرعی و حقوقی مترتب بر آن است. باتوجه به نقش مهم نسب در حفظ اساس و شالوده خانواده و دوام نسل‌ها و در مقابل آثار سوء آسیب‌پذیری آن به لحاظ دعاوی واهی، در برهم زدن آسایش و حریم پاکدامنی خانواده از اهمیت زیادی در هر نظام حقوقی برخوردار است. لذا با توسعه علم ژنتیک و قابلیت و کاربرد آن در اثبات نسب سوالاتی پیرامون مشروعیت استفاده از آن مطرح می‌شود که پاسخگویی به این سوالات و مطالعه بیشتر در این زمینه دارای اهمیت فراوانی است.
گزیده کتاب از نسل بنی آدم جستاری تحلیلی پیرامون نقش DNA در تعیین نَسَب
لازم به ذکر است که انجام آزمایش ژنتیک، یکی از روش اساسی در شناخت هویت انسان در جهان است. در حقوق ایران به لحاظ جدید بودن موضوع اثبات نسب از طریق آزمایش ژنتیک جایگاه قانونی معینی وجود ندارد و بررسی کافی و وافی در خصوص آن صورت نگرفته است. از سوی دیگر پذیرفتن این آزمایش‌ها به عنوان اثبات نسب در فقه به روشنی توصیف نشده و مسآله حجیت آن نیاز به تحقیق دارد تا با توصیف مبانی فقهی، فرصت ارائه راهکار قانونی نیز فراهم شود.
این در حالی است که در رویه محاکم نیز اختلاف نظر وجود دارد. برخی محاکم با استناد به آزمایش DNA اثبات نسب را قبول و بر قاعده فراش ترجیح می‌دهند و برخی قاعده فراش را مقدم داشته و آن را به‌عنوان یک اماره شرعی همواره مقدم می‌دانند. این در حالی است که بر اساس نظام فقهی حاکم در ایران برای تعیین نسب، قاعده «الولد للفراش و للعاهر الحجر» جاری است یعنی مورد، از مصادیقی است که بچه‌ای متولد شده از زنی که شوهر دارد ولی درعین‌حال معاذ الله مرتکب زنایی هم شده و احتمال داده می‌شود که این بچه، متکون از ماء این زانی باشد نه از آن همسر قانونی و مشروع؛ در این صورت اگر می‌خواهد با مراجعه به روش‌های پزشکی معلوم بشود که این بچه متکون از ماء همسر قانونی است یا از آن زانی است.
