کتاب تاملی بر کاربرد تعلیم و تربیت در سیره عملی امام خمینی pdf

کتاب تأملی بر کاربرد تعلیم و تربیت در سیره عملی امام خمینی نوشته ی عبدالمحمد مصطفایی، به بررسی فرازهایی از اهداف و شیوه های تربیتی بنیانگذار جمهوری اسلامی ایران که خود یک الگوی تمام عیار و صاحب نظر در مقوله ی تعلیم و تربیت است، می پردازد.

هر علمی موضوعی دارد و موضوع تعلیم و تربیت شناخت قابلیت های انسان و به فعلیت رساندن آن است. لذا تربیت بشر هدف اساسی آفرینش و انبیاء و اولیاء الهی محسوب می شود. سعادت و شقاوت انسان ها بستگی به زیر بنای شخصیتی و حیثیتی اش دارد. در حالت اول او را به اوج کمالات و در مسیر بندگی خالق می کشاند و در این مسیر آگاهانه و عاشقانه در پی شکوفایی استعدادها و شناخت خود و مسئولیت بندگی، روز به روز بر کمالات خود افزوده و در این حالت چون درختی پر ثمر قدر خود و بندگی را درک و خلق خدا از نتیجه ی کار و تلاش اش از او بهره می گیرند و باعث حرکت، انگیزه، عبرت و شوق بندگی برای دیگران می گردد.

بدین طریق بر جبر طبیعت فائق آمده و موانع رشد بشریت را با بهره گیری از تربیت صحیح انسانی و اسلامی شناخته و راه رهایی از آن را یافته و بستری برای رشد و شکوفایی شخصیتی و الهی خود و جامعه ساخته ؛ لذا راهبر و نمونه برای دیگران شده است. در حالت دوم با غفلت زدگی و عدم درک صحیح از موقعیت، شأن و کرامت انسانی و بندگی، کار را به شکلی سامان می دهد که با افتادن در دام هواها و هوس ها و خود محوری بیمارگونه، به جای خدا محوری، انسان محور و اسیر زر، زور و تزویر می گردد.

با توجه به گرایش فطری، حقیقت جویی و زیبایی دوستی انسان ها، چنانچه سیری در تاریخ و سرنوشت ملت ها داشته باشید به ضرورت و بدیهی بودن تعلیم و تربیت پی خواهید برد. ولی این ضرورت در همه ی زمان ها و مکان ها یکسان نبوده است. افلاطون در طرح مدینه ی فاضله مردم را به سه طبقه تقسیم می کند: الف- فیلسوفان (زمامداران)، ب- کشاورزان و پیشه وران و ج- نگهبانان (سربازان)؛ اما تنها طبقه ی اول حق دارند از تعلیم و تربیت بهره مند شوند و به دلیل انحصاری بودن آن، دو طبقه ی دیگر از چنین امتیازی محروم اند.

این در حالی است که دیدگاه اما خمینی نسبت به انسان و جهان، از نظر ماهوی سیار وسیع تر و برخلاف مکاتب جدید، قدیم و تجربه گرایان حسی - مذهبی است. ایشان ماهیت انسان و تربیت را این گونه تبیین می کنند: «اگر برای هر علمی موضوعی است... علم همه ی انبیاء هم موضوعش انسان است... آمده اند انسان را تربیت کنند. آمده اند این موجود طبیعی را از مرتبه ی طبیعت به مرتبه عالی مافوق الطبیعه، مافوق الجبروت برسانند. تمام بحث انبیاء در انسان است.»

در بخشی از کتاب تأملی بر کاربرد تعلیم و تربیت در سیره عملی امام خمینی می خوانیم:

در زمینه ارزش تفکر، در قرآن و روایات فراوان توصیه و تأکید شده است از جمله اینکه، لحظه ای یا ساعتی تفکر از عبادت هفتاد سال بدون تفکر برتر است. نقش تفکر و مهمترین ویژگی آن تصحیح خطاها و گرایش به اعمال صحیح است و افراد را برای تصمیم سازی و تصمیم گیری درباره مسائل تربیتی آماده، تهییج و آگاه می کند. امام می فرماید:

«بدان که اول شرط مجاهده با نفس و حرکت به جانب حق تعالی تفکر است... و تفکر در این مقام عبارت است از آن که انسان لااقل در هر شب و روزی مقداری ولو کم هم باشد فکر کند در این که آیا مولای او که او را در این دنیا آورده و تمام اسباب آسایش و راحتی را از برای او فراهم کرده و بدن سالم و قوای صحیحه که هر یک دارای منافعی است که عقل هر کس را حیران می کند به او عنایت کرده و این همه بسط بساط نعمت و رحمت کرده و از طرفی هم این همه انبیاء فرستاده و کتاب ها نازل کرده و راهنمایی ها نموده و دعوت ها کرده، آیا وظیفه ما با این مولای مالک الملوک چیست؟ آیا تمام این بساط فقط برای همین حیات حیوانی و اداره کردن شهوت است که با تمام حیوانات شریک هستیم یا مقصود دیگری در کار است؟... اگر انسان عاقل لحظه ای فکر کند می فهمد که مقصود از این بساط چیز دیگر است.»