ده قاب ده قهرمان

معرفی کتاب ده قاب، ده قهرمان

کتاب ده قاب، ده قهرمان؛ مروری است بر مستندهای برگزیده «ملت قهرمان» جشنواره مردمی فیلم عمار که به کوشش نعمت‌الله سعیدی و مجید مالکی تألیف شده است.

کتابی که هم‌اکنون در دست دارید، یادداشت‌ها و گفتگوهایی در مورد ده فیلم مستند است؛ مستندهایی که هرکدام در مورد یک شخصیت خاص ساخته شده است، آدم‌هایی که بی‌شک هر کدام‌شان عالَمی هستند برای خودشان و نخستین ویژگی خاص‌شان هم این است که جوری زندگی نکرده‌اند که بخواهند خیلی خاص باشند! آدم‌هایی که قبل از اینکه نگران و درگیر این باشند چطور دیده می‌شوند، چطور عروسی بگیرند که کسی نگرفته است، چطور لباس بپوشند که به چشم بیایند، چطور اسباب و اثاثیۀ خانه‌شان را بچینند که متفاوت باشد و... زندگی عادی خودشان را کرده‌اند. آدم‌هایی که قاعدتاً چطور دیدن برایشان به مراتب مهمتر است از چطور دیده شدن. و چه حکایت‌ها دارید این دیدن یا دیده شدن...

چرا؟ چون خدا را باور کرده‌اند. اینکه آدم قبول داشته باشد رب و رسول و رستاخیزی هست، خیلی فرق دارد با باور کردن‌شان. آدمی که باور می‌کند خدایی هست، کمترین نتیجه‌اش این است که می‌داند او سبحانه و تعالی «هو البصیر» است. بصیری که «یعلم ما بین ایدیهم و ما خلفهم...» می‌داند تمام گذشته و حال پیش روی شما را ... همان خدایی که «له ما فی السماوات و ما فی الارض» تمام آسمان‌ها و زمین متعلّق به اوست. چنین خدایی آدم را ببیند، کسی چه نیازی دارد به توجه و جلب نظر دیگران؟! اخلاص یعنی همین! خالص شدن و خلاص شدن... .

کتاب حاضر، ۱۰ بخش دارد که هر بخش دو قسمت دارد: نخست، مروری بر مستندی برگزیده و دوم، گفت‌وگو با کارگردان آن مستند برگزیده. این کتاب درباره مستند‌های برگزیده «ملت قهرمان» است که در 10 قاب به آن پرداخته شده است: قاب اول؛ «مشتی اسماعیل»، قاب دوم؛ «بدون مرز»، قاب سوم؛ «مهربانو»، قاب چهارم؛ «معلم»، قاب پنجم؛ «موزاییک انقلابی»، قاب ششم؛ «حاج شکرالله»، قاب هفتم؛ «ایمان»، قاب هشتم؛ «بانو»، قاب نهم؛ «روحانی دریا» و قاب دهم؛ «باباحاجی».

گزیده کتاب ده قاب، ده قهرمان

امروزه زن‌بودن در دنیا روایت‌های مختلفی دارد، اما در حجم سرسام‌آور انواع این روایت‌ها آنچه بیش از همه تحریف و مغشوش شده، تصویر واقعی خود زنان است. تمامی پدیده‌های جهان می‌توانند به موضوع مطالعۀ‌ انسان و سوژۀ‌ تفکر او تبدیل شوند. حتی خود موضوع انسان‌بودن نیز می‌تواند موضوع تفکر انسان باشد. انسان‌ها از سنگ و خاک گرفته تا گیاهان و جانوران، اجرام آسمانی، روابط ریاضی، تاریخ و جغرافیا، باورهای مذهبی، خصوصیات روانی و... به خیلی چیزها فکر می‌کنند و نهایتاً سعی می‌کنند برای هرکدام از این ها به تعاریفی برسند.

حال این سؤال پیش می‌آید که موضوعی چون «زن‌بودن» دقیقاً چگونه مسئله‌ای است؟ آیا موضوعی‌ است از جنس گیاه‌شناسی و نجوم و ریاضیات؟ آیا چیزی‌ است از جنس شناخت و تعاریف سیاسی؟ آیا زن‌بودن از نظر زیست‌شناسی مطرح است یا اینکه یکی از شاخه‌های اصلی علم روان‌شناسی ا‌ست؟ هرکدام از این ها که باشد، آیا «مرد‌بودن» هم می‌تواند در همین حال‌و‌هوا تبدیل به موضوع تفکر شود؟ اگر پاسخ سؤال اخیر مثبت است، آیا در‌ عمل نیز چنین اتفاقی در جوامع معاصر افتاده است؟