پنج مقاله
- الکترونیکی
- معرفی کتاب
- مشخصات کتاب
معرفی کتاب پنج مقاله
این کتاب شامل پنج مقاله به قلم استاد شهید مطهری است که وجه مشترک آن ها نگاه کلی یا خاص به اسلام و قرآن است. عناوین مقالات به ترتیب درج در کتاب عبارتند از: دین و مذهب، احتجاجات قرآن، نقدی بر ترجمه قرآن به قلم مرحوم ابوالقاسم پاینده)، نماز، اسلام برتر
کتاب حاضر ـ چنان که از نام آن پیداست ـ مشتمل بر پنج مقاله به قلم استاد شهید آیت اللّه مطهری است که در زمان‌ها و به مناسبت‌های مختلف نگارش یافته است. وجه مشترک این مقالات ـ گذشته از این که همه از آثار قلم آن شهید محسوب می‌شوند ـ نگاه کلی یا خاص به اسلام و قرآن است.
مقاله اول تحت عنوان «دین و مذهب» ظاهرا برای کتاب تعلیمات دینی دوره دبیرستان در حدود سال 1350 نگارش یافته تا به وسیله افرادی مانند شهید دکتر بهشتی و شهید دکتر باهنر که در آموزش و پرورش دوره قبل از انقلاب اسلامی نفوذ کرده بودند . به چاپ برسد. این مقاله نگاهی کلی به ادیان خصوصا دین مبین اسلام و بالاخص مذهب شیعه دارد و با توجه به بیان روشن آن برای اقشار مختلف سودمند است. مقاله دوم با عنوان «احتجاجات قرآن» قسمتی از درس استاد شهید در دانشکده الهیات دانشگاه تهران بوده است و روشن نیست که سایر قسمت‌های این درس به رشته تحریر در آمده یا خیر، به هر حال در اختیار این شورا نیست. بدیهی است چنانچه فرد یا افرادی از دانشجویان سابق آن دانشکده قسمت‌های مذکور نزدشان باشد و در اختیار این شورا قرار دهند موجب امتنان خواهد بود. «نقدی بر ترجمه قرآن مجید به اهتمام آقای ابوالقاسم پاینده» عنوان مقاله‌ای است که استاد شهید در حدود سال 1340 در مجله «یغما» به چاپ رسانده‌اند و شامل نکات قابل توجهی است. مقاله چهارم درباره «نماز» است که عنوان اصلی آن «حرکتی بر ضد مسیر آب» می باشد، کنایه از این که نوشتن کتابی درباره نماز توسط یکی از دوستان قدیمی استاد در آن دوره ـ یعنی در حدود سال 1356 که جوّ مارکسیسم زدگی و تأویل مفاهیم معنوی به مفاهیم مادی حاکم بود ـ حرکت بر ضد مسیر آب است. این مقاله حاکی از ناخرسندی آن متفکر شهید از آن جوّ فکری است. آخرین مقاله (اسلام برتر است) در اصل با عنوان «الاسلام یعلو و لا یعلی علیه» (اسلام برتری می‌یابد و چیزی بر آن برتری نمی‌یابد) بوده که این جمله حدیث مشهور نبوی است و برای آن که عنوان مقاله برای عموم قابل فهم باشد از عنوان «اسلام برتر است» استفاده شد.
گزیده کتاب پنج مقاله
یکی از اموری که همیشه در میان جامعه بشر بوده و باز هم خواهد بود، دین و مذهب است. طبق تحقیقات علمی که در آثار تاریخی از زمان‌های بسیار قدیم به عمل آمده است، از زمانی که بشر وجود داشته دین و مذهب هم در میان بشر وجود داشته است، چنانکه اکنون نیز ادیان زیادی در جهان وجود دارد و اکثریت مردم جهان از یک دینی پیروی می‌کنند. ادیان بزرگ و معروف جهان عبارت است از: دین اسلام، یهودیت، مسیحیت، بودایی. هریک از ادیان اسلام و مسیحیت و بودایی اکنون چند صد میلیون پیرو دارد.
همه ادیان آسمانی، بشر را به پرستش خدای یگانه دعوت کرده اند و از پرستش غیر او منع نموده‌اند، و همچنین همه آنها از جهانی دیگر خبر داده‌اند که در آن جهان بشر پاداش اعمال نیک و کیفر اعمال بد خویش را دقیقا درخواهد یافت، و نیز همه ادیان آسمانی بشر را به راستی و درستی و خیرخواهی و نیکوکاری دعوت کرده و می‌کنند. آنچه در طول تاریخ زندگانی بشر راستی و درستی و نیکوکاری و سایر صفات حسنه اخلاقی در میان مردم دیده می‌شود نتیجه مستقیم یا غیرمستقیم ادیان آسمانی و تعلیمات پیغمبران الهی بوده است. از این رو سهم دین و مذهب در بهبود و رفاه و سعادت بشر بیش از هرچیز دیگر بوده و هست.
دین و مذهب مانند علم و فرهنگ جزو مایحتاج زندگی بشر است، بشر نمی‌تواند از آن بی‌نیاز باشد. همچنان که نداشتن علم و فرهنگ سبب بدبختی فرد و ویرانی اجتماع می‌گردد، نداشتن دین و مذهب نیز به نوبه خود موجب بدبختی فرد و ویرانی اجتماع می‌شود.
