کتاب جریانشناسی چپ در ایران، اثر حمید احمدی حاجیکلایی؛ به موضوع جریانشناسی سیاسی چپ در دوران قبل و بعد از انقلاب اسلامی پرداخته است. این پژوهش در صدد بررسی و تعقیب پیدایی، تکوین، تطور، زوال و افول جریان و جنبش چپ به صورت یک «سرگذشت پژوهشی» در ایران است.
که به صورت توصیف دقیق جریانهای گذشته و حال، و با تأکید بر جنبهی کیفی یک موضوع صورت میگیرد. این کتاب به ارائه تحلیل نو از عوامل ناکامی گروهها، هستهها و احزاب مختلف چپ با دیدگاه خاص خود پرداخته است.
تجدید سازمان حزب توده
حزب توده بلافاصله بعد از سقوط رژیم پهلوی و پیروزی انقلاب اسلامی در ۲۲ بهمن ۱۳۵۷ طی اعلامیهای فعالیت مجدد خود را در ایران به طور آزادانه اعلام کرد و اولین شمارهی «روزنامه مردم» پس از ۳۰ سال در اسفندماه به طور علنی در تهران منتشر شد.
شانزدهمین پلنوم کمیتهی مرکزی حزب توده نیز در اسفندماه ۱۳۵۷ در یکی از خانههای حزب در اطراف شهر لایپزیک برگزار شد. در آن شرایط و با توجه به تحولات اجتماعی ایران، تکمیل کادر رهبری در دستور کار قرار گرفت. گزارش هیأت اجرایی توسط دبیر اول حزب در تأیید انقلاب اسلامی قرائت و مورد تصویب قرار گرفت.
نکتهی جالب در تحلیل رهبری حزب در دفاع از انقلاب اسلامی به همان سیاست دههی ۲۰ برگشت دارد؛ یعنی اهمیت ژئوپلتیک ایران به عنوان کمربند امنیتی اتحاد جماهیر شوروی و انقلاب اسلامی را به عنوان رهاسازی ایران از پایگاه و منطقهی نفوذ و تجاوزهای امپریالیسم علیه شوروی مورد ستایش قرار میدهد: ایران همسایه جنوبی اتحاد شوروی است و همین نکته امپریالیستها را در استفاده از ایران به عنوان پایگاه تجاوز علیه همسایه بزرگ شمالی ما از خود بی خود ساخته است.. .