ویژگی های جامعه شناختی ایران معاصر اثر محمدرحیم عیوضی منتشر شده توسط سازمان انتشارات پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسللامی.
نگاهی به تحولات سیاسی_اجتماعی ایران معاصر نشان میدهد، مسائل مبتلابه هر دوره موجب شکلگیری ویژگیهای خاص اجتماعی شده است. به طوری که یکی از موضوعات مهم و اساسی جامعهشناسی ایران معاصر، پژوهش در این حوزه و بررسی«وجوه اشتراک و افتراق ویژگیهای جامعهشناختی قشرها و طبقات اجتماعی است. خصوصا در سه دوره (صفویه، قاجار و پهلوی) که مطالعه این سه دوره نقطه عطفی در مطالعه و بررسی ویژگیهای جامعهشناختی دوره چهارم، یعنی عصر انقلاب اسلامی میباشد. همچنین در حوزه مطالعات جامعهشناسی ایران معاصر باید توجه داشت این ویژگیها با مسائل اجتماعی و در روند چالشهای پیشروی سامان مییابند که عمدهترین منابع پیدایی مسائل و تحولات محیطی و فرهنگی در داخل و خارج میباشد که منشا چالشهای مختلف ایران معاصر است.
صفویان کوشیدند با ادعای سیادت حرمتی افزونتر برای خاندانشان دست و پا کنند تا آنجا که مشروعیت بخشی به حاکمیتشان ببخشند. زمانی که دوران صفوی بنیاد شد، شاهان صفوی با تبدیل صدر به بخشی از شعبه سیاسی دستگاه اداری توانستند هرگونه تهدیدی را از جانب مذهب نسبت به حاکمیتشان فرو نشانند؛ تهدیدهایی از این دست از جانب آنها بود که مدعی مقام مرشد و کامل بودند یا ادعای نیابت از امام مهدی(عج) داشتند.
یک مورد دیگر از استفاده شاهان صفوی از شعائر دینی برای حفظ مشروعیت، مورد شعیره(صوفیگری) یا به اصطلاح رفتار در خور یک سردار و بزرگزاده قزلباش، بود. این شعیره با شاهان صفوی به عنوان مرشد کامل یا اعلا پیشوای روحانی فرقه صوفیانه صفوی همبسته بود. این شان همانند رابطه(پیر_مریدی) میان صوفی و شیخ بود، رابطهای که اطاعت بیچون و چرا از اوامر پیر را از شاگرد یا مرید طلب میکرد.