معرفی کتاب التیام
کتاب «التیام» نوشته رضا مصطفوی است که توسط انتشارات عهد مانا منتشر شده است.
«التیام»، روایت کوتاه و گویا از تاریخ قرآنی فرزندان حضرت ابراهیم (ع) است که گروه‌هایی از آنان در تاریخ به درجه‌ای از عصیان در برابر خدا رسیدند که مورد لعنت خدا قرار گرفتند. نویسنده در این اثر به روایت این تاریخ از نظرگاه قرآنی پرداخته و در این روایت خود تلاش کرده آن را کاربردی و عبرت‌آموز کند. از ویژگی‌های بارز این اثر می‌توان به بازخوانی برخی خطاهای مورخان تاریخ یا حتی نامورخان سخنران اشاره کرد که قدرت پوشالی یهود را اسطوره‌ای جلوه داده‌‌اند و از این فرقه‌ی سرگردان و گمراه، اسطوره‌ای شکست‌ناپذیر ساخته‌اند! از آن‌جا که تاریخ و عناصر و شرایط آن همواره در حال تکرار است، نویسنده شاخص‌هایی ارائه کرده که از آن شاخص‌ها می‌توان در آینده‌پژوهی و فهم و تحلیل حوادث پیش رو هم استفاده کرد. برای نمونه یکی از این شاخص‌ها، روایتی از پیامبر خدا (ص) است که «هر چه در بنی‌اسرائیل اتفاق افتاده، در امت من نیز اتفاق خواهد افتاد.» با استفاده از این شاخص و پیوند آن با قواعد و سنن الهی، می‌توان آسیب‌های آینده را شناخت و وقایع گذشته را تحلیل کرد و از خطاهای مکرر و پیوسته در رفتارهای اجتماعی و مدیریت جامعه دینی در امان ماند.
این کتاب شامل 10 فصل با عناوینی همچون «پیشگفتار»، «پژوهش تاریخی»، «آفتاب و اشباح»، «هجرت و گسترش»، «کنعان و بنی‌اسحاق»، «عصیان»، «مکه و بنی‌اسماعیل»، «رویارویی دو جریان»، «فرجام‌شناسی حق و باطل» و «الحاق و التیام» است.
گزیده کتاب التیام
فرمان خداوند به ابراهیم (ع) برای قربانی کردن فرزند خود، از نقاط عطف تاریخ قرآنی است. ابراهیم (ع) پس از سالها بی‌فرزندی، از سوی خدا مأمور به قربانی کردن فرزند خود می‌شود. اسماعیل به امر خدا باید در پیشگاه خداوند ذبح شود. سیر امامت به معنای خاص و کامل‌کنندۀ اسلام به عنوان دین یگانۀ خداوند از آدم تا خاتم، از نسل ابراهیم ادامه خواهد یافت و شرط دستیابی ابراهیم به مقام امامت، گذشتن از این امتحان دشوار و دردناک الهی بوده است. هم ابراهیم، که تن به قربانی فرزند دلبندش داد و تلاش کرد تا اسماعیلش را ذبح کند و به خواست خدا نشد، و هم اسماعیل که تسلیم این فرمان دشوار شد و گردن به تیغ ابراهیم سپرد، هر دو سربلند و پیروز از امتحان بیرون آمدند. خداوند به جای ذبح اسماعیل، فدی‌های قرار داد که از آن با نام «ذبح عظیم» یاد می‌کند. قرآن اشاره‌ای به چیستی این فدیه و ذبح عظیمی که به جای اسماعیل قربانی شد، ندارد. در تفسیر عظیم بودن آن ذبح، روایات اهلبیت (ع) روشن است. اما مورخان و مفسران اهل سنت، حرف‌های مختلفی گفته اند. به هر روی، هر چه که بوده، این ذبح عظیم باید به جای اسماعیل قربانی می‌شده تا هم نسل فرزندان اسماعیل تداوم یابد و هم استمرار دین الهی را در پی داشته باشد.
