درآمدی بر جریان های تاریخ نگاری افغانستان معاصر

معرفی کتاب درآمدی بر جریان‌های تاریخ‌نگاری افغانستان معاصر 

کتاب درآمدی بر جریان‌های تاریخ‌نگاری افغانستان معاصر نوشته احمدشعیب مسلم‌یار در دانشگاه مذاهب اسلامی به چاپ رسیده است.

تاریخ‌نگاری افغانستان با همه اهمیتش تاکنون کمتر به شیوه علمی و دانشگاهی بررسی شده است. کتاب درآمدی بر جریان‌های تاریخ‌نگاری افغانستان، تاریخ‌نگاری‌های معاصر افغانستان و عوامل مؤثر بر آنان را بررسی، جریان‌شناسی و دسته‌بندی می‌کند و به تأثیرپذیری مورخان معاصر افغانستانی از تاریخ‌نگاری‌های نوین و جریان‌شناسی کار آنان بر اساس منابع و مطالعات مربوط به تحولات معاصر، زمینه‌ها، علل، اهداف و ادبیات تاریخی می‌پردازد. کتاب حاضر جریانهای ملی‌گرا، چپ‌گرا و اسلام‌گرا را در بازه زمانی (۱۹۱۹ تا ۱۹۸۹ م) بررسی می‌کند.

کتاب حاضر در شش فصل تدوین شده است:

فصل نخست، مباحث کلی درباره موضوع، مسئله پیشینه و روش تحقیق و اهمیت و ضرورت این پژوهش است.

فصل دوم، مروری بر تاریخ سیاسی و اجتماعی افغانستان: فصلی که جغرافیای طبیعی، سیاسی، انسانی، اوضاع فکری - فرهنگی و سیاسی دوره‌های تاریخی و جایگاه دین اسلام در افغانستان را در برمی‌گیرد.

فصل سوم، بررسی تاریخ‌نگاری در افغانستان معاصر، تاریخ‌نگاری سنتی، تاریخ‌نگاری مدرن، سیر تکوین و تحول مدرنیم در افغانستان، سازوکار پیدایش جنبش مشروطیت، جریان‌های دوره استقلال، سیر تاریخ‌نگاری و تاریخ‌نگری در افغانستان، انجمن تاریخ افغانستان، انواع و اشکال تاریخ‌نگاری در افغانستان معاصر است.

فصل چهارم، درباره تاریخ‌نگاری ناسیونالیستی ورود اندیشه ناسیونالیستی و ملی‌گرایی، پیشینه تاریخ‌نگاری ناسیونالیستی، گونه‌های نگارشی در تاریخ‌نگاری ناسیونالیستی، روش و بینش و مؤلفه های تاریخ‌نگری و تاریخ‌نگاری و زیست‌نامه‌های مورخان ناسیونالیست در افغانستان معاصر است.

فصل پنجم، درباره تاریخ‌نگاری مارکسیستی؛ تاریخ‌نگاری چپ، ورود تاریخ‌نگاری چپی، پیشینه تاریخ‌نگاری چپ، گونه‌های نگارشی در تاریخ‌نگاری چپ، روش، بینش و مؤلفه‌های تاریخ‌نگری و تاریخ‌نگاری و زیست‌نامه‌های مورخان چپ در افغانستان معاصر است.

فصل ششم، تاریخ‌نگاری اسلام‌گرا، تاریخ‌نگاری جریان اسلام‌گرا، ورود اندیشه‌های اسلام‌گرا، اسلام‌گرایان افغانستانی، پیشینه تاریخ‌نگاری اسلام‌گرایان، گونه‌های نگارشی در تاریخ‌نگاری اسلام‌گرا، روش و بینش و مؤلفه‌های تاریخ‌نگری، تاریخ‌نگاری و زیست‌نامه‌های مورخان در افغانستان معاصر است.

گزیده کتاب درآمدی بر جریان‌های تاریخ‌نگاری افغانستان معاصر 

با کسب استقلال افغانستان از امپراتوری بریتانیا در سال ۱۹۱۹م، نهضت علمی و ادبی مدرن آغاز شد و افغانستان روابط فرهنگی خود را با دنیای جدید برقرار کرد. برای نخستین بار انجمن‌های ادبی تاریخی، جراید و دانشکده‌ها تأسیس شد. حکومت افغانستان با پایان جنگ جهانی دوم برای مدرن و به‌روزرسانی ساختارهای اداری در یک دوره پنج ساله توجه خود را به آموزش ارتش تقویت بنیان‌های اقتصادی و تلاش برای رشد آموزش و پرورش آغاز کرد و در مقایسه با گذشته بیش از ۸۰۶ باب مدرسه با تعداد ۱۲۶۹۲ دانش آموز مشغول آموزش شدند.

معارف در این دوره رشد بسیاری کرد و تمام سطوح جامعه را زیر پوشش آموزش و پرورش قرار داد. در ضمن افزایش دبستان‌های ابتدایی و دبیرستان‌ها، تعداد زیاد دانش‌آموزان از نتایج آن است. دانشگاه کابل نخستین مرکز آموزش علمی با محتوای دانشکده طب آغاز به کار کرد و به مرور زمان با توجه به نیازمندی‌های عصر تعداد دانشکده‌های آن در همه حوزه‌های علمی رشد کرد.