کتاب غایت شناسی اخلاق فلسفی و اخلاق عرفانی ابتدا معنای غایت از دیدگاه متفکران مسلمان را بیان می کند و رابطه آن را با نظام اخلاقی اسلام تبیین می کند. در ادامه تلاش می شود دیدگاه هنجاری نظام اخلاقی اسلام و نسبت آن با غایت و غایت گرایی تبیین شود.
در ساختار کلی کتاب، دو مکتب اخلاقی فلسفی و عرفانی و مبانی نظری مختلفی که این دو نظام اخلاقی بر آن ها استوارند، معرفی می شوند و پس از آن غایت اخلاق در دو رویکرد فلسفی و عرفانی در مکتب اخلاق اسلامی و آثاری که بر اخلاق و نظام اخلاقی برجای می گذارند ـ با تأکید بر دیدگاه دو اندیشمند بزرگ فلسفه و عرفان یعنی ابن سینا و ابن عربی ـ بررسی می شود و دو دیدگاه و جستجوی نقاط مشترک و نقاط اختلافی دو دیدگاه و تعیین نقاط ضعف هر دیدگاه و نسبت آن ها با دیدگاه اسلامی مقایسه می شود. در کتاب غایت شناسی اخلاق فلسفی و اخلاق عرفانی به آراء سایر اندیشمندان فلسفه و عرفان نیز اشاره شده است.
هر مکتب اخلاقی از جمله اخلاق فلسفی و اخلاق عرفانی بر یک سلسله اصول و مبانی خاصی استوار است و بر اساس آن ، امر یا اموری را به عنوان غایت اخلاق معرفی می کند، بنابراین جهت شناختن هر مکتب اخلاقی از جمله اخلاق فلسفی و اخلاق عرفانی که در این رساله بدان پرداخته می شود و قضاوت و داوری درباره آن باید چیستی و ماهیت غایت در آن ها به صورت صحیح و دقیق بازشناسی شده و اصول و مبانی که این غایات بر آنها مبتنی و استوار است مورد بررسی قرار گیرند...