کتاب گزیده ای از منزلت عقل در هندسه معرفت دینی علی رغم عنوان پیچیده و ثقیلی که دارد به تبیین ارتباط علم و دین و به خصوص ارتباط علوم دانشگاهی و مفاهیم دینی می پردازد و پاسخی مناسب به این سوال می دهد که آیا اصولاً علم غیر اسلامی داریم یا نه؟ در ادامه، استاد جوادی (دام ظله) با توجه به مسائل فوق، به مسأله مهم و ارزشمند "اسلامی شدن دانشگاه ها" پرداخته و راه کارهایی برای این موضوع ارائه داده اند.
تاریخ اندیشه بشر گواهی می دهد که پرسش کهن از نسبت عقل و ایمان یا علم و دین، همواره به دنبال پاسخ هایی تازه بوده است. کوشش برای فهم نسبت اینها، به ویژه برای دیندارانی که در عصر شکوفایی علم می زیند و در چنین عصری مدعی ساماندهی زندگی فردی و جمعی انسان با بهره گیری هم زمان از علم و دین اند، ضرورتی اجتناب ناپذیر است. حکیم متاله و مفسر معاصر، آیت اله جوادی آملی، از عالمانی است که با عنایت به این ضرورت، اهتمامی بلیغ به طرح این مساله ورزیده و تاملاتش را در این باب عرضه نموده است. از نگاه این حکیم، عقل جزئی از دین است، نه در مقابل آن. بنابراین، فرض ناسازگاری آن ها نامعقول است. آنچه ممکن است در آغاز روی دهد تعارض عقل و نقل است که راه حل های آن از دیرباز در علوم و معارف اسلامی مطرح بوده است. نوشتار حاضر کوششی است برای فهم، تحلیل، و نقد نظریه استاد جوادی آملی در این باره.
موضوع ارتباط عقل و دین نسبت این دو با یکدیگر و جایگاه عقل در معرفت دینی از موضوعات چالش برانگیز و مطرح در مجامع علمی به شمار می رود.
برخی سخن از تعارض عقل و دین سرمی دهند و عدهای جایگاه ضعیف و محدودی از عقل در دین را منظر خویش قرار داده و برخی نیز از جایگاه والای عقل در معرفت دینی به عنوان یکی از منابع مهم در کنار قرآن و سنت یاد میکنند. کسانی هم هستند که...