کتاب اسلام رحمانی pdf

معرفی کتاب اسلام رحمانی

اسلام رحمانی اصطلاحی نوظهور است که از یک دهه پیش وارد ادبیات نواندیشی دینی و سیاسی ایران شده است؛ اما بنیادهای نظری و عملیِ این گفتمان ریشه و پیشینه‌ای طولانی تر دارد. نظریه اسلام رحمانی در سطح جهان اسلام پیگیری می شود و نظریه‌ای محدود به ایران نیست؛ بلکه فراتر از جغرافیای اسلام، در مقیاس جهانی و در گستره همه ادیان با تفاوت هایی در متد و محتوا تزریق و تبلیغ می‌شود. برخلاف برخی سطحی انگاری ها، اسلام رحمانی نظریه‌ای عمیق و گسترده و با تکانه‌های مهارناشدنی در عرصه‌های معرفتی، سیاسی و اجتماعی است.

این گفتمان، آفاق وسیعی از اهداف و آرمان ها را پوشش می‌دهد و گستره‌ای از نوگرایی را دنبال می‌کند. این نظریه با بسیاری از تحولات فکری و سیاسی امروز اسلام و جهان معاصر پیوند برقرار می‌کند و در شمار جدیدترین تولیدات جریان روشنفکری دینی خوانده می‌شود. ریشه‌یابی دقیق انگیزه، ابعاد و اهداف این رهاورد نواندیشی دینی، می‌تواند فهم عمیق تر آن را در پی آورد. پژوهش کنونی، در پنج بخش تهیه و تنظیم شده است.

بخش اول، کلیات است که تعریف و پیشینه اسلام رحمانی را پوشش می‌دهد. بخش دوم، جریان شناسی اسلام رحمانی را سامان می بخشد و بر آن است که پایه‌های اجتماعی اسلام رحمانی و تیپ فکری نظریه‌پردازان و دغدغه‌داران آن را بررسی کند. بخش سوم، اصول و مؤلفه‌های ماهیت ساز اصول رحمانی را می‌کاود و می‌کوشد ویژگی‌های جوهریِ این گفتمان را جمع آورد. بخش چهارم، مهمترین استدلال ها و استنادهای این قرائت را پیش می‌نهد. بخش پنجم نیز نسبت سنجی است میان اسلام رحمانی و اسلام وحیانی که با عرضه اسلام رحمانی به قرآن، سیره انبیاء و اولیاء، سنن الهی، و آرای اندیشمندان مسلمان، تراز همسویی آن ها را محک می زند.

گزیده کتاب اسلام رحمانی

اسلام رحمانی قرائتی مدرن از اسلام است که مدتی است در ادبیات برخی شخصیت های فرهنگی و سیاسی کشور قوت گرفته. موافقان بر آنند که منظور از اسلام رحمانی تأکید بر رحمانیت اسلام، معرفی چهره ی رحمانی دین به جهانیان و نسل معاصر مسلمان، کاستن از تلقی خشونت آمیز آن و تعدیل قرائت های خشن اسلامی است.

 منتقدان، اسلام رحمانی را نسخه ای از اسلام سکولاریستی می دانند که با چهره ای خودمانی تر میان جوامع اسامی تزریق شده تا از شدت واکنش مسلمانان در برابر آن بکاهد. یکی از حلقه های مفقوده ی گفتمان رحمانی، تعریف آن است. از طراحان یک تئوری انتظار می رود که پیش از استعمال گسترده و طرح عمومی آن، نظریه ی خویش را تعریف و چارچوب های تئوریک آن را تبیین کنند. اسلام رحمانی فاقد چنین ویژگی ای است. 

برخی برآنند که اصطلاح اسلام رحمانی هنوز مراحل ابتداییِ تکوّن خود را می گذراند و ابهام هایی در خاستگاه و دلالت آن احساس می شود. از این رو، جستجوگر با تعریف و تفسیری درخور مواجه نمی شود. با این همه، از نظر گذراندن چند تعریف و تبیین زیر می تواند ذهن را در مرزکشی مفهومی و تصویر و تصور اسلام رحمانی دست بگیرد.