کتاب خزانه عامره تألیف میرغلام‌علی آزاد بلگرامی (1116-1200ق) به تحقیق و تصحیح دکتر هومن یوسفدهی، در دو جلد در سال 1393 از سوی کتابخانه، موزه و مرکز اسناد مجلس شورای اسلامی منتشر شده است. خزانه عامره از حیث اشتمال بر شرح احوال و نمونه آثار شاعران، شرح وقایع تاریخی دوران حیات نویسنده و فواید ادبی بسیار، یکی از مهم‌ترین کتاب‌های نوشته شده در قرن دوازدهم می‌باشد و به همین خاطر از زمان تألیف بارها کتابت شده و نسخ خطی آن در کتابخانه‌های مختلف موجود است. نسخه‌هایی که تاکنون توسط مصحح شناسایی شده است:

الف- هشت نسخه در زمان حیات مولف که همگی تاریخ‌دار هستند، ولی تنها دو نسخه حاوی نام کاتب می‌باشند.
ب- بیست و هشت نسخه که از زمان درگذشت مولف تا زمان انتشار نسخه چاپ سنگی کتابت شده‌اند و از میان آن ها چهارده نسخه تاریخ دار و بقیه بدون تاریخ یا دارای تاریخ تقریبی هستند و تنها چهار نسخه حاوی نام کاتب است.

اما در این تصحیح از چهار نسخه خطی و یک نسخه چاپ سنگی استفاده شده است:
1- نسخه اساس- نسخه اساس این تصحیح نسخه‌ای است بسیار ارزشمند و جالب توجه که یک سال پس از تألیف خزانه عامره یعنی در سال 1177 قمری توسط لچهمی ناراین شفیق اورنگ آبادی از شاگردان مبرّز آزاد بلگرامی کتابت شده است. این نسخه در کتابخانه مرکزی میکروفیلم نور در دهلی نگهداری می‌شود.
2- نسخه ب- نخستین بدل این تصحیح که در بریتانیا نگهداری می‌شود به خط محمد معرفت بن محمد بولاقی در سال 1182 قمری کتابت شده است و در کتابخانه ایندیا آفیس در بریتانیا نگهداری می‌شود.

3- نسخه پ- این نسخه دومین نسخه بدل در این تصحیح است که در کتابخانه خدابخش (بانکیپور) واقع در پنتا (عظیم آباد) نگهداری می شود و تاریخ کتابت آن بین سال‌های 1200 تا 1255 قمری است.

4- نسخه ع- چهارمین نسخه مورد استفاده و سومین نسخه بدل در این تصحیح نسخه‌ای است که در دانشگاه علیگره هند نگهداری می‌شود توسط رستم علی در سال 1237 قمری کتابت شده است.
5- نسخه س- پنجمین نسخه مورد استفاده در این تصحیح نخستین نسخه چاپ سنگی خزانه عامره است که در سال 1285 قمری در کانپور به چاپ رسیده است.

شایان ذکر است این اثر دارای تعلیقات متن، تعلیقات موضوعات ویژه، تعلیقات اشخاص، تعلیقات جای‌ها است و همچنین نمایه‌ها شامل فهارس عربی،‌ اشخاص، جای‌ها،‌ کتاب‌ها، اقوام، قبایل،‌ طوایف و پیروان مذاهب و فرق،‌ گیاهان،‌ گل‌ها،‌ میوه‌ها و داروها، جانواران و موجودات افسانه‌ای و موهوم، جواهرات و سنگ‌ها، اصطلاحات علوم و مشاغل، امثال و کنایات،‌ عناصر و مؤلفه‌های تمدنی، ماده‌ تاریخ‌ها می‌باشد.

صفحات کتاب :

762

کنگره :

PIR9221/5‏‫‬‭/آ4خ4 1390

دیویی :

8‮فا‬0/9954

کتابشناسی ملی :

2‎3‎4‎8‎7‎3‎2‬‬

شابک :

978-964-426-510-5‬

سال نشر :

1390